ارزيابي استعداد احداث سد زيرزميني با بهره وري از روش سلسله مراتبي فازي در دشت كوهدشت

مديريت آبخوان‌ها براي تأمين نياز آبي ساكنان از اهميت بسياري در مناطق خشك و نيمه‌خشك برخوردار است. هدف از مطالعه‌ي انجام شده، ارزيابي كيفي منابع آب زيرزميني و يافتن مكان‌هاي مناسب به منظور احداث سد زيرزميني در دشت كوهدشت (غرب استان لرستان) است. در اين مطالعه، از خصوصيت‌هاي شيميايي آب زيرزميني و بهره‌گيري از معيارهاي شولر و ويلكوكس براي ارزيابي كيفيت منابع آب در بخش‌هاي شرب و كشاورزي استفاده شده است. نتايج به دست آمده نشان دهنده مطلوبيت كيفيت آب زيرزميني براي مصارف مختلف است. به منظور شناسايي مكان‌هاي مناسب جهت احداث سد زيرزميني از عامل‌هايي چون شيب، سنگ‌شناسي، كاربري اراضي، تراكم شبكه‌ي آبراهه، ‌بارش، ‌دما، فاصله از روستا‌، چاه، گسل و چشمه استفاده شده است. پس از تهيه‌ي لايه‌هاي اطلاعاتي مختلف، نقشه هر يك از عامل‌ها به‌ترتيب با استفاده از منطق فازي و فرايند تحليل سلسله مراتبي، معيارسازي و وزن دهي شده است. ارزيابي عامل‌ها مختلف اثرگذار در تعيين مناطق مناسب براي احداث سد زيرزميني نشان مي‌دهد كه سه عامل آبراهه، سنگ‌شناسي و شيب به‌‌ترتيب با وزن هاي 0/243، 0/206 و 0/153 بيش‌ترين تأثير را در انتخاب محل بهينه دارا هستند. سپس با هم‌پوشاني نقشه‌هاي وزني هر لايه در نرم‌افزار Arc‌GIS10 نقشه مناطق مناسب براي احداث سد زيرزميني تهيه شده است. براساس نتايج به‌دست آمده، به‌ترتيب 20/35 ،15/90 ،14/92 ،26/28 و 22/54 درصد از مساحت منطقه در پهنه‌هاي خيلي نامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و خيلي‌ مناسب براي احداث سد زيرزميني قرار دارند. در نهايت، پس از پيمايش‌هاي پُرشمار صحرايي، 6 مكان در پهنه خيلي مناسب براي احداث سد زيرزميني انتخاب شده اند كه اين نقاط در مسير آبراهه‌هاي با رتبه ي آب‌نگاري 4 و بالاتر قرار گرفته‌اند.