تحليل راه‌كارهاي توسعه منابع اهداي عضو با رويكرد كارت اهداي عضو

امروزه پيوند عضو براي بيماران نيازمندي كه ساير معالجات پزشكي در مورد آنان كارساز نيست، يك ضرورت اجتناب ناپذير است. با وجود اين يافتن اعضاء پيوندي به منظور بازگرداندن بيماران نيازمند به جامعه و خانواده خود به يكي از چالش‌هاي مهم جوامع تبديل شده است. آمارها حاكي از آن است در سال 1396، با وجود صدور 4 ميليون كارت اهداي عضو در كشور، تنها 3 درصد از متقاضيان موفق به دريافت عضو شده اند. يكي از موانع مهم در اين مسير عدم وجاهت قانوني كارتهاي اهداي عضو است و همين امر باعث مي‌شود تا كارت‌هاي صادره از اثر بخشي مناسبي برخوردار نباشد. مطالعه حاضر از طريق بررسي منابع ديني دست اول و قوانين و مقررات مربوط به اهدا با روش اسنادي، درصدد تحليل جايگاه اراده فرد مبتلا به مرگ مغزي و رضايت اوليا وي در قانون اهداي عضو و نقش كارت اهدا در جهت توسعه اهداي عضو است. گرچه در ماده واحده قانون پيوند اعضا، يكي از دو مورد وصيت خود فرد يا رضايت اولياء وي، مجوز اهداي عضو شناخته شده است، اما آيين‌نامه اجرايي اين قانون در تناقض با مصوبه مجلس شوراي اسلامي رضايت اولياء را به ضميمه وصيت الزامي دانسته است. پر كردن كارت اهدا عضو يك عمل حقوقي قابل انطباق با نهاد وصيت است. دلايل ارائه شده در اين تحقيق نشانگر آن است كه تكميل كارت اهداي عضو مي‌تواند هم رديف با وصيت رسمي فرد تلقي شود و نيازي به كسب رضايت از بازماندگان نيست. علاوه بر اين‌كه قانون پيوند عضو ظهور كافي دارد، بر اساس آموزه‌هاي ديني نيز وصيت متوفي، محترم بوده و قابل تغيير نيست.