اثر تيمارهاي خراش‌دهي بر جوانه‌زني بذر ليلكي (.Gleditsia caspica Desf)

ليلكي (Gleditsia caspica Desf) از درختان بومي جنگل‌هاي شمال ايران و قفقاز است كه بذر آن به‌دليل پوستۀ سخت و نفوذناپذير، جوانه‌زني ضعيفي دارد. در اين تحقيق تأثير تيمارهاي خراش‌دهي از جمله آب گرم 70 درجه و آب جوش 100 درجۀ سانتي‌گراد (در مدت‌هاي 5، 10، 15 و 20 دقيقه)، گرماي خشك با دماهاي 60، 80 و 100 درجۀ سانتي‌گراد (در مدت‌هاي 15، 30 و 60 دقيقه) و اسيد سولفوريك در دو غلظت 70 و 98 درصد (در مدت‌هاي 5، 20، 40 و 60 دقيقه) روي بذر ليلكي بررسي شد. آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار 30 تايي صورت گرفت. نتايج نشان داد كه در تيمارهاي آب جوش 100 درجۀ سانتي‌گراد و گرماي خشك (در همۀ دماها و مدت زمان‌ها) و شاهد جوانه‌زني مشاهده نشد. در آب گرم 70 درجۀ سانتي‌گراد جوانه‌زني ضعيف (20 درصد) بود، در‌حالي ‌كه در اسيد سولفوريك 70 درصد (در مدت 60 دقيقه) حدود 84 درصد جوانه‌زني و در تيمار اسيد سولفوريك 98 درصد (در مدت‌هاي 20 و 40 دقيقه) 100 درصد جوانه‌زني مشاهده شد. در كل، با توجه به يافته‌هاي اين تحقيق، آب جوش، آب گرم و گرماي خشك، تيمارهاي مناسبي براي غلبه بر خواب پوستۀ بذر ليلكي نيستند. براي توليد بهينۀ نهال ليلكي، بهتر است بذرها قبل از كاشت در بستر خزانه، با اسيد سولفوريك 98 درصد به‌مدت 20 تا 40 دقيقه آغشته شوند.