تغييرات مكاني ذخيره و ترسيب كربن لاشبرگ و لايه‌هاي خاك در منطقۀ جنگلي پارك جهان‌نما

پژوهش حاضر به‌منظور بررسي تغييرپذيري مكاني ذخيرۀ كربن لاشبرگ و ترسيب آن در لايه‌هاي خاك منطقۀ جنگلي پارك جهان‌نماي كرج انجام گرفت. ابتدا نمونۀ خاك با روش نمونه‌برداري تلفيقي شبكه ترانسكت در 115 قطعه‌نمونه از عمق‌هاي 15-0، 30-15 و 50-30 سانتي‌متري برداشت شد. در آزمايشگاه پس از تعيين درصد كربن آلي به‌منظور بررسي تغييرات مكاني درصد كربن در نقاط نمونه‌برداري‌نشده از روش‌هاي مختلف زمين‌آماري (كريجينك ساده، معمولي و روش وزني معكوس) استفاده شد. دقت نتايج به‌كمك روش اعتبارسنجي متقابل با كمك معيارهاي آماري MARE، MBE و RMSE ارزيابي شد. نتايج نشان داد درصد كربن در دو عمق اول داراي مدل تغييرنماي گوسين و در عمق سوم نمايي است. اثر قطعه‌اي و ساختار مكاني درصد كربن به‌ترتيب در عمق اول، دوم و سوم 0.001 و 0.999 درصد، 0.0045 و 0.966 درصد و 0.0058 و 0.956 درصد است كه بيانگر ضعيف بودن اثر قطعه‌اي و قوي بودن ساختار مكاني درصد كربن، هم در لايۀ سطحي و هم در لايه‌هاي عمقي است. كم بودن خطاي برآوردها نشان داد كه كريجينگ معمولي توانست براساس مدل برازش‌شدۀ درصد كربن براي هر سه عمق برآورد صحيحي داشته باشد. با توجه به اهداف اين تحقيق، در 36 هكتار با شبكۀ متراكم نمونه‌برداري (115 پروفيل خاك) با توده‌هاي مختلف درختي به‌طور متوسط 68.5 تن در هكتار ظرفيت ترسيب كربن تا عمق 50 سانتي‌متري خاك برآورد شد و در مجموع ذخيرۀ كربن ترسيب‌شده در اين سطح 2470 تن است. راهبرد نمونه‌برداري در اين تحقيق براي برآورد ترسيب كربن خاك در جنگلكاري‌ها، الگوي مناسبي براي ديگر مناطق مشابه خواهد بود.