اثربخشي آموزش خودمتمايزسازي بر انعطاف‌پذيري روانشناختي و احساس گرفتاري مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي

زمينه: مطالعات متعددي به بررسي اثر بخشي آموزش خودمتمايز سازي و بررسي انعطاف پذيري روانشناختي مادران داراي كودك مبتلا به اختلال كم توجهي پرداخته اند. اما پژوهش پيرامون اثربخشي آموزش خودمتمايزسازي بر انعطاف‌پذيري روانشناختي و احساس گرفتاري مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي مغفول مانده است. هدف: بر اين اساس پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش خودمتمايزسازي بر انعطاف‌پذيري روانشناختي و احساس گرفتاري مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي انجام شد. روش: اين پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پيگيري دوماهه بود. جامعه آماري شامل مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي شهر اهواز در سال تحصيلي 1397 بود. نمونه شامل 30 نفر از مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي بود كه به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه، جايگزين شدند (هر گروه 15 نفر). گروه آزمايش، آموزش خودمتمايزسازي (كاظميان و اسمعيلي، 1391) را طي ده جلسه دريافت كردند و گروه گواه هيچ‌گونه مداخله‌اي دريافت نكردند. براي جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه‌هاي انعطاف‌پذيري روانشناختي (دنيس و واندروال، 2010)، احساس گرفتاري (گيلبرت و آلان، 1998) و پرسشنامه كانرز معلمان (بروك و كلينتون، 2007) استفاده شد. به منظور تجزيه و تحليل داده‌هاي آماري از آزمون تحليل واريانس با اندازه گيري مكرر، استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه آموزش خودمتمايزسازي بر انعطاف‌پذيري روانشناختي و احساس گرفتاري مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي تأثير معناداري داشته است (P 0.001). علاوه بر اين نتايج نشان داد كه اين آموزش توانسته تأثير خود را در زمان نيز به شكل معناداري حفظ نمايد (P 0.001). نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه آموزش خودمتمايزسازي با بهره‌گيري از فنون اجتماعي و هيجاني مي‌تواند انعطاف‌پذيري روانشناختي و احساس گرفتاري مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي را تحت تأثير قرار دهد. بر اين اساس آموزش خودمتمايزسازي مي‌تواند به عنوان روشي كارآ، جهت بهبود انعطاف‌پذيري روانشناختي و كاهش احساس گرفتاري مادران داراي كودكان مبتلا به اختلال كم‌توجهي و فزون‌كنشي مورد استفاده قرار گيرد.