روان‌سنجي نسخه دوم آزمون‌ مهارت‌ هاي حركتي درشت در كودكان با آسيب بينايي

هدف: با توجه به تأثير چشم‌گير مهارت ‌هاي حركتي بر حيطه ‌هاي رشدي در كودكان با آسيب بينايي، ضروت سنجش مهارت ‌هاي حركتي درشت در آن‌ ها و كمبود ابزارهاي روا و پايا در اين زمينه؛ مطالعه حاضر با هدف تعيين ويژگي ‌هاي روان‌سنجي نسخه دوم آزمون‌‌ مهارت ‌هاي حركتي درشت (Test of Gross Motor DevelopmentSecond Edition;TGMD2) در كودكان 10-7 ساله با آسيب بينايي شهر تهران انجام شد. روش بررسي: در اين پژوهش توصيفي و  روش شناسي  كه از نوع روان‌سنجي مي ‌باشد؛ براي بررسي روايي، از روايي وابسته به ملاك و همبستگي اسپيرمن (Spearman) استفاده شد. روايي همزمان با استفاده از نسخه دوم آزمون عملكرد حركتي كودكان (Movement Assessment Battery for ChildrenSecond Edition; MABC2) انجام شد. در مطالعات قبلي، روايي محتوا و صوري انجام شده بود و انجام روايي سازه با توجه به محدود بودن تعداد جمعيت پژوهشي امكان پذير نشد. به منظور بررسي پايايي، به صورت يك سو كور آزمون‌گر، مهارت ‌هاي حركتي درشت 50 دختر و پسر 107 ساله با آسيب بينايي شهر تهران را به فاصله يك ماه با آزمون TGMD2 ارزيابي كرد. از آلفاي كرونباخ (Alpha Cronbach) براي پايايي دروني و از روش آزمون باز آزمون از نوع همبستگي درون گروهي (Intra Class Correlation Coefficient; ICC) براي بررسي پايايي خارجي استفاده شد. داده ‌ها با استفاده از SPSS نسخه 22 و با در نظر گرفتن فاصله اطمينان 95 % و سطح معني داري 0/05 تحليل شدند. يافته ‌ها: روايي همزمان خرده مقياس ‌هاي دو آزمون TGMD2 و MABC2 معنادار (0/05 p ) و در سطح بالا حاصل شد. ضريب همبستگي اسپيرمن براي خرده آزمون‌ هاي جابه‌جايي و تعادل، همچنين خرده آزمون‌ هاي كنترل شي و گرفتن و هدف گيري در آزمون‌ هاي  TGMD2و MABC2 به ترتيب اعداد 0/80 و 0/75 را نشان داد. پايايي آزمون TGMD2 با استفاده از آزمون ثبات داخلي و خارجي به تأييد رسيد. هم ‌خواني دروني براي خرده ‌آزمون‌ هاي جابه‌جايي و كنترل شي در سطح عالي و به ترتيب با آلفاي كرونباخ  0/97 و 0/96 حاصل شد. ضريب همبستگي درون گروهي (پايايي خارجي) در سطح عالي و 0/97= ICC حاصل شد. همچنين پايايي مجدد، بين ارزياب ‌ها (Inter Rater) و يك مشاهده‌گر (Intra Rater) براي آزمون TGMD2 به ترتيب 0/95 و 0/97 بود. نتيجه ‌گيري: آزمون‌ TGMD2 مي‌تواند ابزار مناسبي براي سنجش عملكرد حركتي درشت كودكان 10-7 ساله با آسيب بينايي شهر تهران باشد. اين ابزار قابل استفاده در كلينيك‌ ها  و مراكز درماني است؛ همچنين مي ‌تواند جهت اهداف تحقيقي نيز به كار گرفته شود.