نقش عالمان شيعه مهاجر ايراني در گسترش معارف شيعي دكن (مطالعه موردي دوره عادل‌شاهيان و نظام‌شاهيان)

دولت‌هاي شيعه عادل ‌شاهيان (895 – 1097 هـ ق) و نظام‌ شاهيان (895 – 1046 هـ ق) مصادف با حاكميت صفويان در ايران و به سبب ارتباط نزديك با آنان، از دانشمندان شيعه مهاجر ايراني براي گسترش معارف شيعي در مناطق تحت حاكميت خود بهره بردند و با تلاش اين دانشمندان هويت شيعي در بين ساكنان اين مناطق نهادينه شد؛ به‌گونه‌اي كه اين هويت پس از قرن‌ها هنوز عامل تعيين‌كننده‌اي در انديشه‌هاي مذهبي ساكنان منطقه دكن است. سؤال اصلي پژوهش اين است كه دانشمندان شيعه مهاجر ايراني چه نقشي در گسترش معارف شيعي در بين ساكنان قلمرو دولت‌هاي عادل‌ شاهيان و نظام شاهيان داشته‌اند؟ فرضيه اين است كه دانشمندان شيعه مهاجر ايراني با به‌كارگيري توان علمي و مذهبي خود ازجمله تربيت شيعي حكام، تشكيل كلاس‌هاي درس، برگزاري جلسات مناظره، تأليف كتب شيعي و برگزاري مراسم مذهبي در نهادينه ‌شدن مذهب ‌تشيع در بين ساكنان مناطق تحت‌ حاكميت دولت‌هاي عادل ‌شاهي و نظام ‌شاهي مؤثر بوده‌اند. دست‌آوردهاي پژوهش حاكي از آن است كه دانشمندان شيعه با فعاليت در زمينه‌هاي ذكرشده در مناطقي كه پيش‌ازاين كمترين شناخت نسبت به تشيع وجود داشت، توانستند بيشترين اثرگذاري در بين ساكنان اين مناطق جهت آشنايي با آموزه‌هاي مذهب تشيع را بر جاي گذارند؛ به‌گونه‌اي كه هرساله بر سيل جمعيت مشتاقان به فراگيري علوم شيعي و حضور در محافل علمي و مذهبي كه توسط آنان تأسيس شده بود افزوده مي‌شد. نظر به اهميت موضوع اين پژوهش به روش توصيفي – تحليلي و مبتني بر منابع كتابخانه‌اي صورت گرفته است.