عنوان مقاله :
چينه‌نگاري سنگي، پتروگرافي و ژئوشيمي ماسه‌سنگ‌هاي بخش مياني سازند قرمز بالايي منطقة قزلجه، شمال غرب زنجان
عنوان به زبان ديگر :
Lithostratigraphy, petrography, and geochemistry of sandstone in the middle part of the Upper Red Formation, Ghezeljeh area, NW Zanjan
پديد آورندگان :
ميرحسيني، عاليه دانشگاه زنجان، زنجان، ايران , نباتيان، قاسم دانشگاه آزاد اسلامي - گروه زمين شناسي، تهران، ايران , زهدي، افشين دانشگاه آزاد اسلامي - گروه زمين شناسي، تهران، ايران , سلساني، آرمين دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - گروه زمين شناسي، تهران، ايران
كليدواژه :
چينه‌شناسي , ژئوشيمي , سازند قرمز بالايي , قزلجه , زنجان
چكيده فارسي :
منطقة قزلجه در 70كيلومتري شمال غرب زنجان در بخش شمال شرق ماه‌نشان واقع شده است. واحدهاي سنگي رخنمون‌يافته در اين منطقه شامل سازند قرمز زيرين، سازند قم و سازند قرمز بالايي است كه سازند قرمز بالايي، هدف اين پژوهش است. براساس مطالعات صحرايي و پيمايش‌هاي صورت‌گرفته در منطقه، سازند قرمز بالايي در اين منطقه 750 متر ضخامت دارد كه شامل 250 متر واحدهاي تبخيري با ميان‌لايه‌هاي مارن در پايين و تناوبي از رسوبات مارني با ميان‌لايه‌هايي از ماسه‌سنگ‌هاي خاكستري تا قهوه‌اي با ضخامت 500 متر در بخش بالايي است. با استفاده از مطالعات پتروگرافي و ژئوشيميايي ماسه‌سنگ‌هاي بخش مياني سازند قرمز بالايي نام‌گذاري، تعيين جايگاه تكتونيكي، منشأ ماسه‌سنگ‌ها و آب‌وهواي ديرينة اين سازند مشخص مي‌شود. براساس مطالعات ميكروسكوپي، اندازة ذرات تشكيل‌دهندة نمونه‌هاي بررسي‌شده در حد ماسه‌سنگ خيلي ريز تا گراول است. اين ماسه‌سنگ‌ها جهت‌يافتگي ضعيفي دارند و ازنظر پارامتر جورشدگي، خوب تا ضعيف و ازنظر گردشدگي، نيمه‌زاويه‌دار تا زاويه‌دار هستند. با توجه به پارامترهاي جورشدگي و گردشدگي و همچنين مقادير رس، اين ماسه‌سنگ‌ها ازنظر بلوغ بافتي ايمچور و گاه ساب‌مچور هستند. با توجه به درصد فراواني اجزاي تشكيل‌دهنده و براساس تقسيم‌بندي ماسه‌سنگ‌ها به روش فولك، بخش مياني سازند قرمز بالايي در منطقة قزلجه از نوع ليت‌آرنايت (سدآرنايت) و فلدسپاتيك‌ليت‌آرنايت با تركيب ميانگين Q38F15Rf47 است. مطالعات ژئوشيميايي بيان‌كنندة منشأگرفتن ماسه‌سنگ‌هاي بررسي‌شده از سنگ‌هاي آذرين حد واسط تا فلسيك است كه در موقعيت‌هاي تكتونيكي حاشية فعال قاره‌اي تشكيل شده‌اند. به‌علاوه اثر هوازدگي حاكي از آب‌وهواي خشك و نيمه‌خشك در زمان ته‌نشيني است.
چكيده لاتين :
Ghezeljeh area is located in the northeastern part of Mahneshan at 70 km northwest of Zanjan. The rock units exposed in the area are including the Lower Red, Qom, and Upper Red formations which the Upper Red Formation is the purpose of current research. According to field studies, the Upper Red Formation with 750 meters thickness includes 250 meters of evaporative units with intercalations of marls at the bottom and 500 meters of alternation of marls and sandstones intercalations at the top. According to microscopic studies, the grain size of the studied samples ranging from very fine sandstone to gravel. These sandstones show poorly orientation and well to poor sorted and are angular to sub-angular. The sorting and roundness parameters as well clay content show that these sandstones are immature and in some cases are sub mature. Based on a high percent of components and the Folk classification, the middle part of the Upper Red Formation displays lithic-arenite (sed-arenite) and feldspathic-lithic-arenite with an average composition of Q38F15Rf47. Geochemical studies show that these sandstones sourced from intermediate to felsic igneous rocks and deposited on the active continental margin. Furthermore, the weathering index shows an arid and semi-arid climatic condition during their deposition.
Keywords: Stratigraphy, Geochemistry, Upper Red Formation, Ghezeljeh, Zanjan.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي چينه نگاري و رسوب شناسي
