پديد آورندگان :
نژاد ابراهيمي، احد دانشگاه هنر اسلامي تبريز - دانشكدۀ معماري و شهرسازي، تبريز، ايران , نظرزاده عنصرودي، ائلناز دانشگاه هنر اسلامي تبريز - دانشكدۀ معماري و شهرسازي، تبريز، ايران , نظرزاده عنصرودي، فرناز دانشگاه هنر اسلامي تبريز - دانشكدۀ معماري و شهرسازي، تبريز، ايران
كليدواژه :
پل سازي , معماري , بستر ناهموار , پل هاي تاريخي
چكيده فارسي :
«پل» از گذشته همچون يك گونۀ معماري، همواره به‌عنوان عامل ارتباطي وجود داشته و كاربردي بودن آن موجب شده است تا پژوهشگران كمتر به جنبه محيطي و بستر طبيعي ساخت آن توجه كنند. اين درحالي‌‌ست كه شكل‌گيري پل‌ها در راستاي پاسخ‌گويي به شرايط زمينه‌اي بوده و محيط و بستر در شكل‌گيري نوع و ساختار پل تأثيرگذار بوده است. پل در مناطق ناهموار، مصداق بارزي از معماري متأثر از بستر طبيعي است. پل در مناطق ناهموار معيارهاي بنيادي متفاوتي دارد كه نيازمند مطالعه و پژوهش براي شناسايي اين تفاوت‌ها است. هدف اين پژوهش مطالعۀ چگونگي شكل‌گيري معماري پل ناهموار با درنظر گرفتن سه مؤلفۀ كاركرد، كالبد و سازه مي‌باشد. روش پژوهش توصيفي-تحليلي و تاريخي-تطبيقي مبتني‌بر مطالعات اسنادي و كتابخانه‌اي براساس منابع و اطلاعات تاريخي است. بدين‌صورت كه در گام اول اين پژوهش، شناسايي و بررسي آماري پل‌ها از منظر بستر طبيعي، عوامل مختلف مؤثر در شكل‌گيري و تحول پل‌ها مطالعه گرديده تا در گام دوم، در سامانۀ سه‌گانۀ كاركرد، كالبد و سازه آن‌ها مورد تحليل قرار گيرد و دسته‌بندي براي متغيرهاي معماري پل ارائه شود. در اين‌راستا، مدل سه‌گانه برگرفته از سامانۀ بنيادي سه‌گانۀ ويترويوس اصل اساسي پژوهش قرار گرفت. در گام سوم، بر پايۀ مطالعات تطبيقي، اطلاعات جمع‌آوري شده در مباني و ساختار تحقيق و عوامل مؤثر بر شكل‌گيري معماري پل ناهموارها مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كاركرد پل در مناطق ناهموار به صورت عامل ارتباطي برروي دره است و در كالبد و ظاهر آن اثري از تزئينات و عنصر الحاقي نبوده و ساختار و بسترسازي مستحكم از اهميت ويژه‌اي در آن برخوردار بوده كه شامل سنگ و آجر مي‌باشد. درنتيجه، پل در مناطق ناهموار سبب پديد آمدن سامانۀ بنيادي مختص آن منطقه شده است كه به‌صورت پيش‌زمينۀ ذهني براي طراحان درنظر گرفته شود.
چكيده لاتين :
As architectural elements, bridges have served as connective structures since old times. The functional value of bridges is a reason why researchers have paid insufficient attention to environmental and climatic factors despite the fact that bridges are directly affected by contextual conditions in terms of their form and structure. It is not surprising that before bridges, as architectural elements, were constructed to overcome natural obstacles and, in particular, to pass across rivers and valleys, our ancestors used to face serious barriers that limited the expansion of human civilizations to other places. For instance, bridges that are built in areas with rugged terrain are characterized by fundamentally different criteria which require detailed research. Conducted through a descriptive-analytical and historical-comparative method based on comparative research, the present study aims to explore the formation of bridges in areas with rugged terrain in terms of the three principles of function, form and structure. The findings suggest that in mountainous areas with rugged terrain, bridges are often built over valleys to facilitate transportation, hence, lacking any sign of decoration or embellishment in the formal aspect. In addition, maintaining a solid structure and strong foundation work via the use of stone and bricks are of special importance. In conclusion, special topographic features in mountainous areas lead to specific subtleties in the bridge structure. In terms of function, bridges in areas with rugged terrain are built, in the first place, to facilitate transportation across natural obstacles, which made it impossible or difficult to pass across. From the physical perspective, because bridges in areas with rugged terrain are mostly built for their function and role in communication, less attention is paid to decoration. After all, in terms of structure, foundation work, subgrade construction and reinforcement for resistance and durability are of crucial importance to make possible the transportation of vehicles and pedestrians, all of which require the application of solid materials in mountainous areas with rugged terrain.
Keywords: Bridge Construction, Architecture, Uneven Bed, Historic Bridges.
