كليدواژه :
روند طراحي , روند طراحي , نحوه چيدمان فضا , روش تاپسيس , خانۀ ادب سمنان
چكيده فارسي :
هنرمندان گذشتۀ ما مي‌دانستند كه از «چه چيز»، «چه مقدار» و «در كجا» استفاده كنند و به اين‌صورت هنر و معماري غني ما تداوم داشت. مسكن معاصر از الگوي مسكن سنتي كه آميخته با فرهنگ غني ايراني-اسلامي بوده، فاصله گرفته است. از بين بردن شكاف ايجاد شده بين دو الگوي سنتي و معاصر، نيازمند بازيابي ارزش‌ها و اصول مورد توجه معماري سنتي مي‌باشد. شكل خانه متأثر از عوامل متعددي است كه تمامي آن‌ها از نظر ميزان اهميت و تأثيرگذاري در يك سطح قرار ندارند. فضاهاي زيستي در هر منطقه، تحت‌تأثير خاستگاه‌هاي فرهنگي، محيطي، اجتماعي، تاريخي و سياسي آن منطقه شكل گرفته است. هدف اين پژوهش، نخست دستيابي به شاخص‌هاي مؤثر بر نظام استقرار فضايي مطلوب و سپس اولويت‌بندي اين شاخص‌ها در ساختار فضايي مسكن ايراني-اسلامي است. به اين‌منظور پژوهش به‌دنبال پاسخ به اين پرسش است كه كدام عناصر، نقش پررنگ‌تري را در شكل‌دهي به نظام استقرار فضايي خانه‌هاي سنتي دارند؟ فرض بر اين است كه معمار در انتظام فضايي خانۀ سنتي، با توجه به اهميت و اولويت هر فضا نسبت به فضاي ديگر، به طراحي پرداخته است؛ بنابراين با استفاده از روش تحقيق توصيفي-تحليلي، ابتدا به استناد مطالعات كتابخانه‌اي و استخراج اصول پنج‌گانۀ «پيرنيا»، مباني طراحي براي سازماندهي فضايي در خانه‌هاي سنتي، ارائه شده كه شامل: زمينه و بافت، گونه‌هاي فضايي، محرميت، هندسه، سلسله‌مراتب و ساخت و نيارش است؛ سپس با انجام تحقيق ميداني، نمود آن در ساختار فضايي خانۀ تاريخي ادب سمنان با استفاده از نمودارهاي توجيهي نحو فضا و نرم‌افزار Depthmap مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. در آخر با توجه به بررسي و تحليل اطلاعات جمع‌آوري شده، ترتيب قرارگيري فضاها در انتظام فضايي خانۀ ادب سمنان به كمك روش تصميم‌گيري چند معيارۀ «تاپسيس»، به‌ترتيب: هشتي، ورودي، تابستان و زمستان‌نشين، حياط، مهمان‌خانه، مطبخ (آشپزخانه)، سرويس بهداشتي و انبار اولويت‌بندي شد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد، معمار براساس باورهاي فرهنگي و ديني، عوامل جغرافيايي و همسايگي منطقه و شكل زمين، فضاهاي خانه سنتي را ساماندهي كرده است؛ بنابراين براي ارتقاء تفكر حاكم‌بر جامعۀ معماري و رسيدن به يك معماري برتر، شناخت و بهره‌برداري از معماري اصيل گذشته، سهم بسزا و قابل‌توجهي را به‌خود اختصاص مي‌دهد.
چكيده لاتين :
Our past artists knew how to use “what”, “how much” and “where”, and thus our rich arts and architecture. Contemporary housing is distanced from the traditional housing model, which is in tune with the rich Iranian-Islamic culture. Eliminating the gap created by both traditional and contemporary patterns requires the retrieval of the values and principles of traditional architecture. The shape of the house is influenced by several factors, all of which are not of the same significance and impact level. The biological spaces in each region have been influenced by the cultural, environmental, social, historical and political origins of that region. The purpose of this study is first of all to achieve the indicators that affect the desirable spatial deployment and then prioritize these indicators in the spatial structure of Iranian-Islamic housing. For this purpose and using descriptive-analytic research method, firstly with the help of library studies and based on the five principles of Dr. Pirnia, the principles of design for spatial organization in traditional homes are presented, which include background and texture, spatial, confidentiality, Geometry, dynamism and construction. Then do some field research, its representation in the spatial structure of the historical ADAB house of Semnan was studied using the diagrams of the syntax of space and software Depthmap. Finally, according to the analysis and analysis of the information gathered, the arrangement of spaces in the semantic spatial discipline of ADAB house’s Semnan by means of the multi-criteria decision making method of Topsis, respectively, is vestibule, entrance, summer and winter, courtyard, guest House, kitchen , toilet and warehouse were prioritized. The results of the research show that the architect based on cultural and religious beliefs, geographic factors and neighborhood of the region and the shape of the land, has organized the traditional home spaces. Therefore, in order to enhance the thinking of the architectural community and achieve a superior architecture, recognizing and exploiting the authentic architecture of the past, it has a significant and significant share.
