كليدواژه :
تغييرات كاربري اراضي , زنجيره ماركوف , شهرستان ياسوج , طبقه‌بندي شي‌ءگرا
چكيده فارسي :
نقشه كاربري اراضي و نقشه هاي پيش بيني تغييرات زماني مكاني كاربري اراضي تامين كننده بخش عمده اي از اطلاعات مورد نياز برنامه ريزان و مديران شهري در زمينه اتخاذ تدابير صحيح و تصميم گيري هاي اصولي در جهت نيل به توسعه پايدار شهري است. هدف از اين تحقيق بررسي تغييرات كاربري و پوشش زمين در شهرستان ياسوج در گذشته و به تبع آن پيش بيني الگوي فضايي ساختار سرزمين در آينده نزديك بود. در اين پژوهش، با استفاده از پردازش شي ء گراي تصاوير ماهواره اي سال هاي 1991 و 2000 و 2018 به مدل سازي ديناميك كاربري اراضي شهرستان ياسوج پرداخته و از مدل تلفيقي زنجيره ماركوف سلول هاي خودكار براي پيش بيني تغييرات كاربري اراضي استفاده شد. نتايج نشان داد در فاصله زماني بين سال هاي 1991 تا 2018 وسعت اراضي مرتعي 18/7 درصد كاهش و مساحت مناطق مسكوني 02/2 درصد افزايش يافته است. بدين ترتيب كه گسترش شهرستان ياسوج باعث شده كاربري هاي اراضي مسكوني و كشت آبي روند افزايشي و كاربري هاي مرتع، جنگل، كشت ديم، زمين باير، و باغات روند كاهشي داشته باشد. همچنين روند توسعه شهر نشان دهنده تمايل گسترش كالبدي فضايي شهرستان ياسوج در همه ابعاد است. نيز نقشه كاربري اراضي براي سال هاي 2030 و 2040 با مدل زنجيره ماركوف پيش بيني شد. نتايج نشان داد در فاصله زماني سال هاي 2018 تا 2040 اراضي مرتع و كشت ديم و جنگلي به ترتيب به ميزان 08/1 و 63/1 و47/1 درصد كاهش مساحت و كاربري مناطق مسكوني 17/4 درصد افزايش و پهنه آبي به مقدار ناچيز تغيير خواهد داشت. نتايج تحقيق حاكي از كارآيي بالاي مدل تلفيقي زنجيره ماركوف در پايش روند تغييرات، به خصوص رشد شهري، براي سال هاي آتي بر اساس الگوي تغييرات در سال هاي گذشته است.
چكيده لاتين :
Land use mapping and land use maps related to the prediction of spatial-temporal changes provide a major portion of the information required by urban planners and administrators to adopt correct measures and make principled decisions to achieve sustainable urban development. The purpose of this investigation was to examine land use and land cover changes in Yasuj city in the past and, consequently, to predict the spatial pattern of the land structure in the near future. In this study, the satellite object-based image analysis of the images taken by Landsat satellite in 1990, 2000, and 2018 was used to make a dynamic modeling of Yasuj lands use changes. Moreover, a combination of the Markov chain and automated cells were employed to predict land use changes. The results showed that during the period between 1991 and 2018, the area of pasturelands decreased by 7.18%, while the total area of residential areas increased by 2.02%. That is to say, the spread of Yasuj city has led to the increase in the residential and irrigated cultivation lands, while it has decreased pastures, forests, dryland cultivation areas, barren lands, and gardens. Furthermore, the development process of Yasuj city shows its tendency to physical-spatial expansion in all dimensions. Moreover, the land use map for the years 2030 and 2040 was predicted by the CA-Markov model. The results showed that during the period 2018-2040, pasturelands, dryland farming areas, and forests will decrease 1.08%, 1.03%, and 1.47%, respectively, residential areas will increase by 4.17%, and the waterbody will change a little. The results of the study show the high efficiency of the CA-Marcov model for monitoring the trend of changes, especially urban growth, for the coming years based on the pattern of changes in the past years.
