كاربرد مدل معادلات ساختاري در تبيين نقش عوامل مؤثر بر تحقق پذيري طرح هاي توسعه شهري (مطالعه موردي: شهر شيراز)

طرح هاي توسعه شهري در ادامه سير تكاملي خود با هدف خدمت به بشر و با الگو پذيري از مؤلفه هاي توسعه پايدار به سمت هر چه كاراتر شدن پيش مي رود. در اين بين يكي از اهداف مهم اين طرح ها تأمين خدمات اساسي و زيرساخت ها براي توسعه همه جانبه سكونتگاه هاي انساني است. در اين راستا هدف اصلي اين پژوهش تبيين عوامل مؤثر بر تغيير كاربري‌هاي خدماتي در شهر شيراز و شناسايي دلايل آن مي‌باشد. پژوهش حاضر نوعي تحقيق تحليلي است كه ابتدا با بهره‌گيري از منابع اسنادي كتابخانه‌اي، مفاهيم مرتبط با تغيير كاربري اراضي مورد بررسي قرار داده و سپس ميزان شدت نحوه اثرگذاري عوامل چهارگانه (كالبدي، فعاليتي، اقتصادي، دسترسي) بر تغيير كاربري زمين و سپس ميزان مطلوبيت اين اثرگذاري مورد بررسي قرار مي گيرد. براي اين منظور ابتدا براي تعيين شدت اثرگذاري عوامل چهارگانه بر تغيير كاربري زمين از فن تحليل عاملي تأييدي مرتبه دوم استفاده گرديده است، تا بدين طريق چارچوبي تبيينگر براي اثرات نحوه اثرگذاري عوامل چهارگانه بر تغيير كاربري زمين حاصل آيد و در نهايت با استفاده از مدل معادلات ساختاري (SEM) ، ميزان و جهت عوامل مؤثر بر تحقق‌پذيري كاربري‌هاي خدماتي را در شهر شيراز تبيين گرديده است. در مجموع براي نيل به اين اهداف ابتدا 50 متغير تأثير گذار بر روي 600 قطعه در شهر شيراز به صورت ميداني برداشت و با استفاده از نقشه‌هاي GIS و نرم افزارهاي Amos و SPSS مورد تحليل قرار مي گيرد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه در مجموع عوامل چهارگانه منتخب تأثير بسزايي بر ميزان تغييركاربري دارند (با توجه به اينكه وزن استاندارد شده رگرسيوني براي «ميزان تأثير عامل دسترسي بر تغيير كاربري زمين»، «ميزان تأثير عامل اقتصادي در تغيير كاربري زمين»، «ميزان تاثير عامل فعاليتي در تغيير كاربري زمين» و «ميزان تأثير عامل كالبدي در تغيير كاربري زمين» به ترتيب برابر با 0.91، 0.78 ، 0.65 و 0.56 مي باشد).