تحليل سازوكار روايت پازوليني از «اديپ» سوفوكل برمبناي نظريه پنجره‌هاي كانوني‌شدگي مانفرد يان

بررسي «روايت» يكي از شيوه‌هاي تحليل اقتباس به‌شمار مي‌آيد. يكي از جزئياتي كه در تحليل روايت موجب گسترش متن مقصد نسبت به متن مبدأ مي‌شود، پژوهش زاويه ديد در روايت است. مانفرد يان در نظريه پنجره‌هاي كانوني‌شدگي به اين مسئله پرداخته و آن را به‌مثابه سازوكاري در نظريه تحليل روايت سامان داده است. پير پائولو پازوليني در فيلم «اديپ‌شاه» (1967)، از همين منظر اقتباس خود را از نمايش‌نامه «اديپ شهريار» اثر سوفوكل شكل داده‌ است. «اديپ» سوفوكل در فيلم پازوليني به‌مثابه يك پيش‌داستان رخ مي‌دهد تا فيلم‌ساز از منظر شخصيت افسر فيلم خود، تفسيري تازه از اثر كلاسيك يوناني را شمايل بخشد. در اين پژوهش تطبيقي كه به‌روش كتابخانه‌اي انجام شده، بنابر نظريات پنجره‌هاي كانوني‌شدگي مانفرد يان، به اين سؤال پاسخ داده شده كه پازوليني چگونه در سازوكار روايي خود از يك نمايش‌نامه كلاسيك، چونان عاملي تداعيگر، براي مواجهه شخصيت امروز خود با جهان سود برده ‌است. همچنين اين فرضيه پژوهش به‌اثبات رسيده است: به‌نظر مي‌رسد آثار كلاسيك، به‌مثابه عناصر تداعيگر، امكان پديد آوردن سازوكار روايي را موجب مي‌شود كه فرايند درك را در جهان امروز ميسر مي‌كند.