پهنه‌بندي كاني‌هاي رسي غالب در خاك‌هاي استان اصفهان و ارتباط آنها با اقليم و مواد مادري

با شناخت فراواني و توزيع مكاني كاني‌هاي رسي خاك، مي‌توان اطلاعات كامل‌تري از ويژگي‌ها، رفتار و عملكرد خاك به‌دست آورد. اين مطالعه با هدف تهيه نقشه پراكنش مكاني مقدار كاني‌هاي رسي غالب در خاك‌هاي استان اصفهان و ارتباط آن با اقليم و ماده مادري انجام شد. فراواني پاليگورسكيت، ايليت، كاني‌هاي منبسط‌شونده و كلريت به‌صورت نيمه كمّي در 100 نمونه خاك مركب سطحي استان اصفهان تعيين شد. نقشه مقدار نيمه‌كمّي كاني‌هاي رسي خاك به‌روش وزن‌دهي معكوس فاصله تهيه شد. نتايج نشان داد كه كاني پاليگورسكيت بيشتر در مناطق خشك استان با دماي بالا وجود دارد و در مناطق مرطوب استان مشاهده نمي‌شود. از طرفي در مناطقي كه رسوبات قم، قرمز تحتاني و فوقاني (دوران ميوسن و پليوسن) وجود دارد اين كاني در خاك غالب مي‌شود. بنابراين، ماده مادري در ورود اين كاني به محيط خاك و اقليم بيشتر در پايداري و حفظ اين كاني و تا حدي تشكيل محدود اين كاني در خاك‌هاي استان مؤثر بوده است. پراكنش ايليت و كلريت در خاك‌هاي استان از روند خاصي پيروي نكرده و اين كاني‌ها صرف نظر از نوع اقليم در تمامي مناطق استان مشاهده مي‌شوند. بنابراين، پراكنش دو كاني گفته‌شده متأثر از ماده مادري است. در مورد پراكنش كاني‌هاي منبسط‌شونده، هر دو عامل اقليم و ماده مادري مؤثر است. در مناطق مرطوب غرب و جنوب غربي استان نقش اقليم در پراكنش اين كاني بيشتر است و در ساير مناطق به ويژه مناطق شرقي استان با اقليم خشك نقش ماده مادري پررنگ‌تر است.