معرفي سيستم‌‌هاي سنجش‌ازدور فضايي (ماهواره‌اي) و كاربرد آن در باستان‌شناسي: مطالعه موردي دشت بهشهر مازندران

منطقه دشت بهشهر مازندران، به دليل شكل جغرافيايي خاص و قرارگيري در ميان دريا و بخش كوهستاني در جنوب و وجود رودهاي منتهي به دريا از گذشته، مورد توجه گروه هاي انساني قرار داشته است. با اين وجود، اطلاعات ما از اين منطقه، محدود به چندين فصل بررسي و شناسايي محوطه هاي باستاني آن است و پژوهش حقيقي پيرامون شكل گيري استقرار و تأثير عوامل جغرافيايي بر آن صورت نگرفته است. از اين رو مطالعه شكل گيري الگوي استقراري اين منطقه، امري ضروري به نظر مي رسد. در پژوهش حاضر، از روش هاي نوين در باستان شناسي و تلفيقي از داده هاي باستان شناسي و علم سنجش از دور ماهوارهاي به جاي روش هاي سنتي بهره گرفته شد. براي باستان شناسان دانستن مزايا و معايب استفاده از سنجش از دور ماهواره اي به عنوان ابزاري قدرتمند در تجسم چشم اندازهاي گذشته، بسيار اهميت دارد. در اين مقاله، سعي شد سنجش از دور در بررسي ميداني دشت بهشهر به كار گرفته شود، و بر اساس تحليل الگوي استقراري اين منطقه به طور موردي، بخشي از فوايد به كارگيري اين روش نشان داده شود و ضمن استخراج اطلاعات محيطي و درجه بندي و وزن دهي آنها با كمك تحليل رگرسيون، به ميزان تأثيرگذاري آنها بر شكل گيري استقرارهاي منطقه پژوهش پرداخته شود. در گام بعدي، با تلفيق اين داده ها و داده هاي حاصل از نرم افزار GIS، مطلوبيت استقرار در دشت بهشهر مورد سنجش قرار گرفت و در ادامه، نقشه پتانسيل مكاني استقرارهاي باستاني تهيه شد كه نقاط مستعد شكل گيري استقرار را مشخص مي كند. ارزيابي نتايج كسب شده، نشان مي دهد كه بر طبق آنچه پيش بيني شده بود، دسترسي به منابع آب، بيشترين نقش را در اين رابطه داشته است. دسترسي به خاك حاصلخيز جهت انجام فعاليتهاي كشاورزي نيز در اولويت بعدي قرار دارد.