پايش ميداني عوامل موثر در فرسودگي زيستي بر سطوح تاريخي سنگ هاي ميراث جهاني تخت جمشيد

ميراث فرهنگي، به عنوان ارزشمندترين يادگار گذشتگان، هويت فرهنگي و تمدني آن ها، همواره زمينه ي توجه و خاستگاه فرهنگ هاي گوناگون بوده است، از اين رو، نيازمند حفظ و انتقال براي آيندگان مي باشد. فرسودگي زيستي، آسيب هاي برگشت ناپذيري است كه به علت استقرار عوامل زيستي گوناگون نظير قارچ ، باكتري ها، سيانو باكترها، گلسنگ ها، گياهان، موريانه ها و ساير حشرات روي سطوح آثار تاريخي رخ مي دهد. در اين ميان، ميراث جهاني تخت جمشيد و آثار موجود در عرصه هاي آن از گزند عوامل دخيل در فرسودگي زيستي در امان نبوده و طي ساليان سال در معرض عوامل فرساينده ي زيستي قرار گرفته اند. بنابراين، هدف از اين تحقيق بررسي ميداني حضور كيفي و تنوع عوامل زيستي مخرب اين مجموعه ي تاريخي مي باشد تا زمينه را براي تحقيقات بعدي و شروع مباحث فرسودگي زيستي در حفاظت پيشگيرانه و مرمت آثار را فراهم نمايد. در اين پژوهش حضور عوامل مختلفي از جانوران، گياهان گلدار، قارچ ها، گلسنگ ها، ريز جلبك هاي سبز و باكتري هاي فتوسنتز كننده و غير فتوسنتز كننده به صورت كلي بررسي شد. در ادامه بر اساس مشاهدات عيني حضور عوامل فرسودگي زيستي در كف و ديوار هاي شمالي، جنوبي، شرقي و غربي بنا هاي مختلف تخت جمشيد به صورت كيفي بررسي شد. بر اساس نتايج بدست آمده، مناطق بررسي شده به چهار منطقه داراي خطر نسبي خيلي زياد، زياد، متوسط و كم درجه بندي شدند. در ضمن تخمين اوليه از تنوع زيستي عوامل موثر در فرسودگي زيستي تخت جمشيد براي اولين بار ارايه شد و نقاط بحراني حضور عوامل مخرب تعين شدند.