پديد آورندگان :
جريته، مريم شركت زيست فناوري گياهي پايا دانه رست تهران , وطن خواه، الهه دانشگاه زنجان - دانشكدة علوم - گروه زيست شناسي , حسيني، آفاق دانشگاه زنجان - دانشكدة علوم - گروه زيست شناسي , وفادار، مهناز دانشگاه زنجان - دانشكدة علوم - گروه زيست شناسي
كليدواژه :
تجزيه و تحليل فيتوشيميايي , ريزازديادي , فنل ها , گياه انسولين
چكيده فارسي :
گياهCostus pictus D. Don معروف به گياه انسولين به‌منظور درمان بيماري ديابت در جنوب هند استفاده مي‌شود؛ اين گياه در سال‌هاي اخير به ايران آورده و در برخي گلخانه‌ها از طريق قلمه تكثير شده است. مطالعۀ حاضر به‌منظور بهينه‌سازي كشت بافت و ارزيابي تركيبات فيتوشيميايي گياهCostus pictus D. Don انجام شد. از ميان قطعه‌هاي جداكشت مانند برگ، گره و ميانگره و تيمارهاي هورموني مختلف، بهترين نتيجه براي قطعۀ گره و تيمار واجد بنزيل‌آمينوپورين و نفتالن‌استيك‌اسيد به‌ترتيب با غلظت‌هاي 3/5 و 0/5 ميلي‌گرم‌در‌ليتر مشاهده شد. به‌منظور بررسي صفت‌هاي فيتوشيميايي برگ‌هاي گلداني و برگ‌هاي درشيشه، ميزان رنگيزه‌هاي فتوسنتزي، قند‌هاي محلول، فنل، فلاونوئيد و پروتئين اندازه‌گيري شد. نتايج نشان دادند همۀ صفت‌هاي يادشده به‌جز فنل و پروتئين در برگ‌هاي گلدان به‌طور معناداري بيشتر از برگ درشيشه هستند. بررسي‌هاي فيتوشيميايي برگ و ريزوم گلدان نشان دادند برگ غني از فلاونوئيد، قند، كافئيك‌اسيد و كوئرستين و ريزوم غني از فنل و پروتئين است. تجزيه‌وتحليل عناصر معدني نيز نشان داد ميزان عناصر كلسيم، پتاسيم، منگنز و استرانسيم در برگ‌هاي گلدان بيشتر از ريزوم‌هاي گلدان و ميزان عناصر آلومينيوم، آهن، سديم، كروم و روي در ريزوم‌هاي گلدان بيشتر از برگ‌هاي گلدان است. درمجموع، روش ريزازديادي پيشنهاد‌شده در پژوهش حاضر علاوه‌بر تسريع تكثير در مقياس انبوه و حفظ گياه C. pictus،ازنظر اقتصادي نيز مقرون‌به‌صرفه است؛ همچنين برگ‌هاي غني از كوئرستين (تركيب ضدديابتي) اين گياه را مي‌توان نامزد بالقوه‌اي براي پژوهش‌هاي فيتوشيميايي و پزشكي در نظر گرفت.
چكيده لاتين :
Costus pictus D. Don, commonly known as insulin plant, is used for the treatment of diabetes in southern India. In recent years this plant is cultivated in some greenhouses in Iran and is propagated by cutting. Therefore, the present study was carried out to optimization of tissue culture and evaluation of phytochemical compounds in this plant. Among different explants including leaf, node and internode and different hormone treatments, the best results were observed for node explants and treatments with BA (3.5 mg/l) and NAA (0.5 mg/l). To access phytochemical properties of in vivo and in vitro leaves, the contents of photosynthetic pigments, soluble sugar, phenol, flavonoid and protein were measured. The results showed that all of these parameters with the exception of phenol and protein in in vivo leaves were significantly higher than in vitro leaves. Also, phytochemical analyses of in vivo leaves and rhizomes revealed that leaves were rich in flavonoid, soluble sugar, caffeic acid and quercetin whereas rhizomes were rich in phenol and protein. Mineral elements analyses indicated that the concentrations of Ca, K, Mn and Sr of leaves were higher while higher concentrations of Al, Fe, Na, Cr and Zn were observed in rhizomes. In conclusion, presented micropropagation protocol in this study, in addition to accelerate large scale multiplication and conservation of C. pictus, would be important economically. Also, leaves of this plant, are rich in quercetine (an antidiabetic compound), could be considered as a potential candidate for phytochemical and medical studies.
