بازآفريني اطلاعات در ديجيتال باستان ‌شناسي

Recreating Information in Digital Archeology

توسعۀ علوم ميان‌رشته‌اي و ضرورت بازبيني مباحث علمي توسط پژوهشگران موجب شده است مبحث «استفادۀ مجدد از داده‌ها» در باستان‌شناسي مطرح شود. پيش از هر بحثي لازم است چالش‌ها و مباني نظري در اين‌زمينه مورد بررسي قرار گيرند؛ زيرا استفادۀ ناآگاهانه و بدون درنظرگرفتن نيازهاي بومي دانش باستان‌شناسي كشور در اين مباحث منجر به حصول نتايج معكوس و ايجاد مصرف‌گرايي و جهت‌گرايي در توليد نتايج علمي خواهد شد. اين واكاوي با روش توصيفي-تحليلي انجام ‌شده و در اين زمينه از اسناد و منابع كتابخانه‌اي و همچنين مشاهدۀ نتايج پژوهش‌ها در پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر علمي در زمينۀ مطالعات داده‌هاي باستان‌شناسي از پايگاه اطلاعاتي كتابخانۀ ديجيتال «ساينتس دايركت»، همچنين بررسي پايگاه اطلاعاتي «اپن كانتكس» و «سي داك سي ار ام» و همچنين نتايج منتشرشده در پايگاه اينترنتي «تي دار» انجام پذيرفته است. پرسش‌هاي اين پژوهش عبارتنداز: 1) چه مباحث كليدي در بحث استفادۀ مجدد از داده‌ها بايد موردنظر قرار گيرد؟ 2) چگونه ابزار ديجيتال در رفع چالش استفادۀ مجدد از داده‌ها، مي‌تواند مفيد باشد؟ به‌طور خاص، ما زمينه‌هاي اصلي در استفادۀ مجدد داده‌هاي باستان‌شناسان و نقش مؤسسات كلان در اين زمينه را بررسي خواهيم كرد و توانمندي‌هاي ديجيتال در زمينۀ رفع اين چالش‌ها را معرفي خواهيم نمود. با بررسي و مطالعات دربارۀ روش‌هاي مؤثر به‌منظور شناخت راهكارهاي مؤثر در استفادۀ مجدد از اطلاعات و كاربرد ابزار ديجيتال در اين زمينه، درنهايت سه زمينۀ استانداردسازي، طراحي فراداده‌ها و مستند‌نگاري بافت به‌وسيلۀ ابزار ديجيتال به‌عنوان سه حيطۀ اصلي در مطالعات مجدد داده‌ها مشخص‌ شده است و هركدام از اين راهكارها مي‌تواند با تلفيق توانمندي‌هاي خود در فرآيند استفادۀ مجدد از داده‌ها مؤثر باشند؛ همچنين باتوجه به چهارچوب‌هاي استانداردسازي اطلاعات به‌دست‌آمده داراي ارزش و اعتبار ذاتي بوده و وابسته به عوامل چون ابزار تهيۀ اطلاعات يا شخص بنياد نيستند.

The development of interdisciplinary sciences and the need for researchers to review scientific topics have led to the issue of “reuse of data” in archeology. Before any discussion, it is necessary to examine the challenges and theoretical foundations in this field, because uninformed use and without considering the indigenous needs of the country’s archaeological knowledge in these discussions will lead to opposite results and create consumerism and orientation in producing scientific results. This research has been done by the descriptive-analytical method and in this field from documents and library resources as well as observing the results of invalid scientific databases in the field of archaeological data studies from Digital Science Direct database, and a review of Open Context and CdocRM databases. Also, the results have been published on the T-Dar website. After reviewing and studying effective methods to identify effective strategies for reusing information and using digital tools in this field, finally, three main areas in data re-reading have been identified including standardization, metadata design, and texture documentation by digital tools. These strategies can be effective by combining their capabilities in the process of data reuse and have an intrinsic value according to the standardization frameworks of the obtained information and do not depend on factors such as information provision tools or the foundation itself. For this purpose, in the stages of field studies, classification, laboratory studies, and storing information in databases, scientific principles in this field must be carefully applied so that the information can be reused; Therefore, two main questions are raised in this research. 1) What key issues should be considered in the discussion of data reuse? 2) How can digital tools be useful in meeting the challenge of data reuse? We explored key areas in the reuse of archaeologists’ data and the role of large institutions in this area and introduced digital capabilities to address these challenges.