بررسي تحليلي ساختار و محتواي داستان‌نويسي در غرب ايران معاصر

خاستگاه داستان ‌نويسي نوين اروپا است كه با فاصله زمانيِ چشمگيري به شرق راه يافت. اگرچه پيشينه‌اي از روايات كهن شفاهي و بعضاً مكتوب از افسانه‌ها و حكايتها در همه كشورهاي شرقي وجود داشته است، امّا تفاوت اساسي ميان اين گونه‌هاي روايي با داستان كوتاه و رمان وجود دارد. ترجمه آثار داستان‌نويسان غربي، زمينه آشنايي با ژانر ادبي داستان را براي مناطق شرقي و به تبع آن نويسندگان ايران و مناطق مختلف آن به ويژه غرب ايران فراهم كرد كه نگاهي به ساختار و محتواي داستانهاي نويسندگان غرب ايران، گوياي اين تأثيرپذيري است. پژوهش حاضر، ضمن بررسي آثار شاخص داستاني اين مناطق چگونگي آغاز داستان‌نويسي و سير ساختاري و محتوايي داستان‌نويسي را در غرب ايران تحليل كرده‌است. بررسيها بيانگر آن است كه داستانهاي نويسندگان اين مناطق با زبان روايي ساده و رئاليستي(رئاليسم اجتماعي)، زندگي مردماني را روايت ميكنند كه گرفتار فقر، جهل، روزمرگي و تنگناهاي معيشتي هستند. از نظر عناصر داستاني نيز موضوع داستانها، رنگ اقليمي، شيوه روايتگري و نوع شخصيّت‌پردازي برجسته‌ترين شاخصهاي ساختاري داستانهاي نويسندگان غرب ايران است. موضوع داستانهاي آنان عمدتاً به مسائل و واقعيّات موجود در در منطقۀ غرب ايران در دورۀ پهلوي همچون، فقر، بيكاري، ظلم و ستم خوانين محلي و خشونت عليه زنان اشاره دارد كه بيشتر آنها به شيوه روايتگري و نقالي، در قالب شخصيّتهاي فرودست جامعه با رنگ و بوي اقليمي بيان شده‌است.