بررسي پتانسيل فرسايش خاك با دخالت سنجه‌هاي سيماي سرزمين، مطالعه موردي: حوضه شريف‌بيگلو، استان اردبيل

پژوهش حاضر با هدف بررسي ارتباط بين سنجه‌هاي سيماي سرزمين و الگوي فرسايش خاك در حوزه آبخيز شريف بيگلو استان اردبيل برنامه‌ريزي شد. ابتدا با استفاده از نرم‌افزار Fragstats 4.2.1، 9 سنجه سيماي سرزمين شامل تراكم لكه، شاخص بزرگ‌ترين لكه، حاشيه كل، تراكم حاشيه، شاخص شكل لكه، ميانگين اندازه لكه، ميانگين فاصله نزديك‌ترين همسايه اقليدسي، شاخص گسستگي سيما و شاخص تكه‌شدگي مورد محاسبه قرار گرفت. سپس شدت فرسايش خاك منطقه با استفاده از مدل پتانسيل فرسايش‌ (EPM) با عملكرد قابل قبول بر اساس مطالعات پيشين برآورد شد. در ادامه نتايج حاصل از محاسبه‌ي سنجه‌ها و شدت فرسايش خاك وارد نرم‌افزار SPSS شده و رابطه معني‌داري حاكم بر آن‌ها تعيين شد. نتايج نشان داد كه در حوضه مورد مطالعه كاربري كشاورزي داراي فرسايش زياد، كاربري‌هاي مرتع و باغ فرسايش متوسط، مسكوني فرسايش كم و بدنه آبي داراي فرسايش جزئي مي‌باشد. در سطح سيما، براي حوضه شريف‌بيگلو ميزان تعداد لكه 49، تراكم لكه 1.15، شاخص بزرگترين لكه 80.64، حاشيه كل 75508.008، تراكم حاشيه 17.75، شاخص شكل لكه 4.56، ميانگين اندازه لكه 86.79، گسستگي سيما 0.34 و تكه‌شدگي 1.52 محاسبه شد. در سطح كلاس، ميزان تكه‌تكه شدگي در بدنه آبي بالا‌ترين مقدار است. مي‌توان نتيجه گرفت ارتباط آن با مجموعه‌هايشان قطع شده است كه در نهايت با دخالت تغييرات سنجه‌هاي سيماي سرزمين، مطالعه فرسايش خاك نيز به شكل بهتري به انجام رسيد به طوري كه نقشه پتانسيل فرسايش نشان داد كه مناطق با شدت فرسايش بالا متأثر از شاخص‌هاي سنجه به كار رفته و خصوصيات هيدروژئومورفولوژي به كار گرفته شده مي‌باشد.