عطسه؛ تصويري اساطيري از انتقال روح

يكي از معاني واژۀ «عطسه» در زبان و ادبيات فارسي «فرزند و نتيجۀ مشابه با نمونۀ اصلي» است. پژوهش حاضر در صدد يافتن پاسخي براي اين پرسش است كه «چه ارتباطي بين عطسه، زايايي و توليدمثل وجود دارد؟». تصاويري كه بر پايۀ پيوندي مجهول بين عطسه و مفهوم زايايي شكل گرفته‌اند، در زبان‌ ها و فرهنگ ‌هاي ملل ديگر نيز يافت مي‌شوند. ريشه ‌يابي اين تصاوير در اسطوره ‌هاي مربوط به آفرينش و زايايي، همچنين معجزات و كراماتي كه به‌نوعي با اين مسأله در ارتباط‌ اند، توجه ما را به اين نكته جلب مي‌كند كه «عطسه» مانند تصاوير ديگري چون «پاشيدن بزاق» و «دميدن»، يكي از تصاوير رايج انتقال روح در اساطير دنياي باستان و متون  يهودي، مسيحي و اسلامي است كه به ادبيات فارسي راه يافته است.