تحليل اسطوره‌شناختي گوهر زرتشت بر پايۀ داستان تولد او در دينكرد هفتم و گزيده‌هاي زادسپرم

در دينكرد هفتم و گزيده‌هاي زادسپرم، داستان‌هايي افسانه‌وار از تولد زرتشت، پيامبر ايراني، نقل شده است. در هر دو اين داستان‌ها، نقش مهم و اساسي در پذيرش و انتقال فرّه پيامبري، بيش‌ از پدر، برعهده مادر زرتشت است. پژوهش حاضر براي تحليل اين نقش، مبتني بر اين پيش‌فر‌ض‌ها است: در انديشۀ ايراني، خويشكاري هركس معلول گوهر وجودي او است؛ همچنين در انديشۀ پيش از زرتشتي ايران، عمل قهرماني در شكست تاريكي و راندن او از كيهان اهورايي، ويژۀ گوهر پهلواني است. زرتشت، اسطورۀ جديدي به نام مرد پرهيزگار را مي‌سازد كه از گوهر موبدي است؛ اما كاركرد قهرمان را در راندن و شكست تاريكي بر عهده دارد. پژوهش حاضر با روش تحليلي ـ اسطوره‌شناختي، درصدد نشان دادن اسطوره قهرمان، يكي از مباني فرهنگ ايران باستان، با تأكيد بر گوهر پهلواني است. با بررسي داستان تولد زرتشت در دينكرد هفتم و گزيده‌هاي زادسپرم به اين نتيجه مي‌رسيم كه گوهر پهلواني، چنان در انديشۀ ايراني ريشه دارد كه زرتشتيان به رغم آموزه‌هاي پيامبر خويش، آن را براي زرتشت نيز در نظر گرفته‌اند تا نقش او را در راندن اهريمن از كيهان اهورايي باورپذيرتر سازند. گوهر پهلواني كه يك گوهر دوگانه و حاصل تركيب نور و تاريكي است، در ذات اشو زرتشت با تركيب گوهر اهورامزدا و دوغدو، مادر زرتشت، تأمين مي‌شود.