هويّت اسطوره‌گونه سمك عيّار؛ بررسي تطبيقي سمك عيّار با دو اسطوره هندو ـ ايراني، ايندرا و مهر

بسياري از خدايان اساطيري، از جهان اسطوره‌ها بيرون آمده و در حماسه‌‎ها به صورت پهلواناني نامي و يا شاهاني بزرگ نشان داده شده‌اند. يكي از آن پهلوانان حماسي، سمك، در داستان منثور حماسي ـ پهلواني سمكِ عيّار است. اين پهلوان با داشتن برخي ويژگي‌هاي اساطيري، همچون ايزدان اسطوره‌اي، ايندرا و مهر، پنداشته مي‌شود. از جمله ويژگي‌هاي اساطيري سمك، مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: آزاد ساختن مادينگان شهرياران از چنگال ربايندگان اهريمني، داشتن پيوندي ناگسستني با خورشيدشاه، نابودكننده ديوان و پريان و همراهيِ مداوم با مادينه‌اي كه تجلي‌گر خداي بانوان است. بر اساس اين فرضيه، نگارندگان اين جستار با رويكردي تحليلي ـ تطبيقي و با توجّه به متون مقدس هند‌و ‌ـ ايراني، ريگ‌ودا و اوستا، و انديشه‌هاي اسطوره‌پژوهاني همچون مهرداد بهار كوشيده‌اند خويشكاري‌هاي اين دو ايزد را با كاركردهاي اين پهلوان حماسي مقايسه و تطبيق دهند و اين فرضيه را به اثبات برسانند. حاصل پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه سَمَك، پهلوان برجسته حماسه منثور سمك عيّار، برآيند و ادغامي از دو فرهنگ اسطوره‌اي هندو ـ ايراني است كه در ريختي نو پيكرگرداني شده است.