عوامل مؤثر بر پذيرش لايحۀ نظارت هيئت مجتهدان بر مصوبات مجلس توسط جناح روشنفكر مجلس اول شوراي ملي

مقالۀ حاضر درصدد پاسخگويي به اين پرسش است كه چگونه پس از پيروزي نهضت مشروطه و تشكيل مجلس، جناح روشنفكر مجلس اول شوراي ملي كه شامل طيفي از نمايندگان تندرو و قائل به جدايي دين از سياست و عدم دخالت روحانيان در امور سياسي بودند، حاضر به پذيرش لايحۀ هيئت مجتهدان طراز اول مبني بر نظارت عده اي از علما بر مصوبات مجلس گرديدند؟ مدعاي مقاله چنين است كه جناح روشنفكر بدون اعتقاد به نظارت علما بر مصوبات مجلس و تنها به منظور ساكت نمودن نيروهاي مذهبي تن به تصويب لايحۀ هيئت مجتهدان طراز اول داد. بنابراين مقالۀ پيشِ رو با بهره گيري از منابع اصلي و پژوهش هاي انجام‌شده و تكيه‌بر رويكرد توصيفي تحليلي موضوع را مورد ارزيابي قرار داده و به اين نتيجه رسيده است كه پس از ارائۀ لايحۀ هيئت مجتهدان طراز اول، نمايندگان جريان روشنفكر مجلس بر اثر فشارهاي نيروهاي مذهبي داخل و خارج از مجلس و نگراني از تهمت بهايي و بي ديني كه آنها را تهديد مي كرد، ناگزير به تصويب لايحۀ نظارت علما بر مصوبات مجلس شدند.