تبيين اختلال هاي شخصيت بر اساس خودآگاهي هيجاني: نقش ميانجي مكانيسم هاي دفاعي

هدف از پژوهش حاضر بررسي نقش ميانجي مكانيسم هاي دفاعي در رابطه بين اختلال هاي شخصيت و خودآگاهي هيجاني بود. طرح پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعۀآماري شامل مراجعين دچار اختلال شخصيت به دفتر خدمات روان درماني و مشاوره نويسنده اول مقاله در تهران در سال 1398 و ابتداي سال 1399 بودند، كه از آن ميان 200 نفر به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه هاي چند محوري ميلون 3 (1994)، خودآگاهي هيجاني گرنت و همكاران (2002)، و سبك هاي دفاعي اندروز و همكاران (1993) پاسخ دادند. ضرايب همبستگي متغيرهاي پژوهش با نمره كلي اختلال هاي شخصيت نشان داد خودآگاهي هيجاني به طور منفي و مكانيسم هاي دفاعي رشد نايافته و روان آزرده به طور مثبت با نمره كل اختلال شخصيت رابطه معني دار دارند. همچنين مكانيسم هاي دفاعي رشديافته به طور معناداري رابطۀ بين اختلال هاي شخصيت و خودآگاهي هيجاني را در اختلال هاي شخصيت اسكيزئيد، اسكيزوتايپال، نمايشي، مرزي، خودشيفته، وابسته، وسواسي ـ جبري و دستۀ اختلال هاي شخصيت ديگر، ميانجي گري مي كند و رابطه مثبت با خودآگاهي هيجاني و رابطه منفي با اختلال هاي شخصيت دارد، به عبارت ديگر هرچه استفاده از مكانيسم هاي دفاعي رشديافته كمتر باشد، خودآگاهي هيجاني پايين تر بوده و زمينه براي ظهور اين اختلال هاي شخصيت بيشتر خواهد بود. در دو اختلال شخصيت اسكيزوتايپال و وسواسي ـ جبري ميانجي گري مكانيسم هاي دفاعي روان آزرده نيز معني دار بود و اين سبك دفاعي رابطه مثبت با اختلال شخصيت و رابطه منفي با خودآگاهي هيجاني داشت. پژوهش حاضر رابطه سطح پايين خودآگاهي هيجاني با ظهور اختلال هاي شخصيت و همچنين رابطه استفاده از مكانيسم هاي دفاعي رشدنايافته و روان آزرده با ظهور اختلال هاي شخصيت را نمايان ساخته، به علاوه نشان داده است كه مي توان ظهور اختلال هاي شخصيت را براساس كاستي در خودآگاهي هيجاني تبيين نمود و مكانيسم هاي دفاعي را از جمله عوامل ميانجي در اين رابطه دانست.