جلوه‌هاي عاشقانه نظام وحدت وجودِ ابن عربي در رباعيات و غزليات بيدل دهلوي

يكي از موضوعاتي كه به واسطه محيي الدين ابن عربي به طور منسجم مطرح گرديد، انديشه وحدت وجود است. اين انديشه تاثيرات چشم گيري بر برخي انديشمندان همچون بيدل دهلوي گذاشت. يكي از مسائل وحدت وجود، عشق در هستي است كه ابن عربي و به تبع، بيدل در آثارشان به زواياي آن پرداختند. اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي و با استناد به منابع كتابخانه‌اي در پي واكاوي تاثير ابن عربي بر بيدل در مسأله عشق در هستي مي‌باشد. يافته‌هاي پژوهش عبارت‌اند از اينكه بيدل در رباعيات و غزليات خود با طرح بحث‌هايي مانند سريان عشق در نظام وحدت وجود، اندوه و عشق، عشق مجازي و شهيد عشق در راستاي مكتب وحدت وجود پرداخته كه با نظام عرفان اسلامي ابن عربي هماهنگ است. حضور عشق در عرفان حضوري نشاط آفرين و هيجان‌انگيز است. از نگاه ابن عربي و بيدل عشق در همه هستي مبتني بر تفسير عرفاني از وجود سريان دارد. در اين تفسير عشق‌ همان نَفَس رحماني است كه حركت و جنبش دايره‌ وجود در قوس نزولي و صعودي بر آن تكيه دارد.