بررسي تطبيقي درون مايه‌ها ومضامين عرفاني در مقامات حميدي و گلستان سعدي

مقامات حميدي و گلستان سعدي از كتاب‌هاي بسيار مهم در ادب فارسي ‌در دو دورۀ متفاوت‌اند كه شباهت‌هاي ساختاري و محتوايي آن‌ها، مطالعۀ تطبيقي آن دورا از چشم‌اندازهاي گوناگون روا مي‌دارد. در اين مقاله كه به شيوۀ توصيفي- تحليلي سامان يافته است با بهره‌گيري از تحليل محتوا، به درون مايه‌ها ومضامين عرفاني اين دو كتاب و بررسي تطبيقي آن‌ها توجه شده است و شباهت‌ها و اختلاف‌هاي آن دو بيان گرديده‌اند. حميدي و سعدي با برگزيدن قالب داستان و بهره‌گيري از اصول داستان‌نويسي كوشيده‌اند تا هنر نويسندگي خود را نشان دهند و رغبت خواننده را براي مطالعۀ اثرشان برانگيزند. اين دونويسنده درعين هنرآفريني درگزينش ادبي و داستاني، رگه‌هايي از عرفان را دخيل مي سازند و مفاهيم، مضامين و درون‌مايه‌هاي عرفاني در صحنه‌هاي اين داستان‌ها و تأثير فضاي معنوي، اخلاقي، عرفاني و ادبي بر شخصيت‌ها، تشابهات آثارآن‌ها را تحقق مي‌بخشد؛ با اين تفاوت كه در گلستان رنگ عرفاني بيشتر و نمايان‌تر از مقامات حميدي است. در مقامات تنها يك مقامه آشكارا در تصوف خودنمايي مي‌كند و در همين مقامه مي‌توان نظرگاه عرفاني حميدي را جستجو كرد.