پديد آورندگان :
حاتمي، نرگس دانشگاه لرستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياه پزشكي، خرم‌آباد، ايران , بازگير، عيدي دانشگاه لرستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياه پزشكي، خرم‌آباد، ايران , صداقتي، ابراهيم دانشگاه ولي عصر رفسنجان - دانشكده كشاورزي - گروه گياه پزشكي، ايران , درويش نيا، مصطفي دانشگاه لرستان - دانشكده كشاورزي - گروه گياه پزشكي، خرم‌آباد، ايران
كليدواژه :
اسپور , خاك , ريزوسفر , كلونيزاسيون , ميكوريز
چكيده فارسي :
مقدمه: ميكوريز آربوسكولار رايج‌ترين نوع همزيستي با گياهان را در بين انواع مختلف قارچ‌هاي ميكوريز تشكيل مي‌دهد. كلونيزاسيون ريشه با اين قارچ‌ها سبب افزايش مقاومت گياهان در برابر تنش‌هاي زنده و غيرزنده، افزايش رشد ازطريق افزايش جذب عناصر، بهبود‌يافتن رابطۀ آبي گياهان و حفاظت از گياهان در برابر بيماري‌ها مي‌شود.
مواد و روشها: در مطالعۀ حاضر، هشت گياه از مناطق جوپار و ماهان استان كرمان انتخاب شدند و نمونه‌برداري از عمق صفر تا 30 سانتي‌متري ناحيۀ ريزوسفر هر گياه شامل خاك و ريشه‌هاي نازك به‌منظور محاسبۀ فراواني قارچ‌هاي ميكوريز آربوسكولار در خاك، شناسايي اسپورها و تعيين درصد كلونيزاسيون ريشه انجام شد. روش فيليپس و هايمن براي رنگ‌آميزي ريشه‌ها استفاده و درصد كلونيزاسيون ريشه‌ها تعيين شد. تراكم اسپور در نمونه‌هاي خاك پس‌از جداسازي اسپورها از 10 گرم نمونۀ خاك به روش الك مرطوب به دست آمد و اسپورهاي موجود و همچنين اسپور غالب در خاك هر گياه بررسي و سپس بررسي آماري داده‌ها انجام شد.
نتايج: تمام نمونه‌هاي ريشۀ بررسي‌شده رابطۀ همزيستي با قارچ‌هاي ميكوريز آربوسكولار داشتند. درصد كلونيزاسيون در گياهان هميشه‌بهار، پونه، كاسني، تخم‌شربتي و كرچك 100 درصد و در خرفه، گالوك و بابونه به‌ترتيب 98، 95 و 88 درصد تعيين شد؛ ميانگين تعداد اسپور در 10 گرم خاك نيز به‌ترتيب 18، 62، 16، 34، 3، 15، 25 و 7 برآورد شد و بر اساس تحليل‌هاي آماري مشخص شد در بيشتر گياهان، رابطۀ مستقيمي بين تعداد اسپور و درصد كلونيزاسيون ميكوريزايي وجود دارد؛ سپس اسپورهاي موجود و همچنين اسپور غالب در خاك هر گياه شناسايي شد.
بحث و نتيجه گيري: زيادبودن تعداد اسپور در 10 گرم خاك و درصد درخور توجه كلونيزاسيون ميكوريزايي در منطقۀ مطالعه‌شده نشان مي‌دهد چنين اقليم‌هايي ذخيره‌گاه طبيعي ارزشمندي براي گونه‌هاي گياهي، جانوري و ريزموجودات به شمار مي‌آيند.
چكيده لاتين :
Introduction: Among the mycorrhizal fungi, arbuscular mycorrhizal fungi are the most common symbiotic species with plants. Root colonization by these fungi increases plant resistance to biotic and abiotic stresses, enhances growth through increasing elements uptake, improves the water connection of plants, and protects plants against diseases.
Materials and methods: In this study, eight plants were selected from Joupar and Mahan regions of Kerman province and were sampled from 0 to 30 cm depth of rhizosphere of each plant, which included thin soils and roots, to calculate the frequency of arbuscular mycorrhizal fungi in the soil, identify spores, and determine the percentage of root colonization. For staining the roots, Philips and Hayman’s method was used and root colonization percentage was determined. Spore density in soil samples was obtained after the extraction of spores from 10 grams of the soil sample by the wet sieve method and existing spores and also dominant spores in the soil of each plant were determined and then the data were statistically analyzed.
Results: All the examined root samples showed a symbiotic relationship with arbuscular mycorrhizal fungi. The percentage of colonization in evergreen, oregano, chicory, safflower and castor plants was 100% and in purslane, gall and chamomile were 98%, 95%, and 88%, respectively. The average number of spores per 10 grams soil was 18, 62, 16, 34, 3, 15, 25, and 7 respectively. Based on statistical analysis, it was found that there is a direct relationship between the number of spores and the percentage of mycorrhizal colonization in most plants. Then, the available spores as well as the dominant spores in the soil of each plant were identified.
Discussion and conclusion: High spores per 10 grams of soil and the high percentage of mycorrhizal colonization in the study area indicated that such climates are the valuable natural repository for plant species, animals, and microorganisms.
