در نسبت امر قدسي و اخلاق در جامعه پسا انقلابي: قدسي تقدس زدايي شده

the sacred and the moral in post -revolutionary society: desacralized sacred

هدف اين مقاله مطالعه ميان تحولات رخ داده در نسبت امر قدسي و اخلاق در جامعه ايران پس انقلاب است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد حكومت ايران پس از پيروزي انقلاب، مبادرت به سياستگذاري گسترده در حوزه قدسي سازي مكان و زمان و عمومي سازي دين نموده است. جامعه گاه با اين سياستگذاري «همراهي» نموده، گاه در برابر آن «مقاومت» كرده و گاه اشكال جديدي از دينداري را «ابداع» نموده است. لذا دشوار بتوان از سكولار شدن جامعه ايران، به معناي رفتن دين به عرصه خصوصي سخن گفت. آنچه بيشتر رخ داده، تغيير شكل دينداري بوده است. از سوي ديگر شواهد پژوهشي نشان مي دهد كه جامعه ايران با بحران سرمايه و اعتماد اجتماعي روبه رو است و در وضعيت «آنومي» قرار دارد. رابطه دين و اخلاق از هم گسسته شده و اقتدار اجتماعي دين در جامعه كاهش يافته است. نتيحه عمومي سازي، كمرنگ شدن تمايز قدسي و عرفي است. قدسي تقدس زدايي شده محصول چنين شرايطي است. قدسي اي كه در جامعه حضور دارد، اما حريم و حرمت ندارد و لذا از ايجاد همبستگي در جامعه ناتوان است. به همين اعتبار مي توان گفت سياستگذاري، در اخلاقي تر كردن حيات اجتماعي به شكست انجاميده است.

The main goal of this paper is to study the changes in the situation of the sacred and the moral in the Iranian post revolutionary society. The results of this research show that Iranian government has made vast policies for sacralizing the time, place and so publicization of religion. Faced with these policies, the society sometimes has accompanied, sometimes has resisted and sometimes has invented new forms of religiosity. So it is difficult to say that Iranian society has secularized. What has happened is more changing the forms of religiosity. On the other hand, the research results show that Iranian society is in the crises of social capital and trust and is in anomic situation. There is a rupture between religion and ethics and the social authority of religion is weakened. The result of publicization of religion is vanishing the distinction of sacred and profane. The desacralized sacred has come to birth; the sacred that is present in society but does not have privacy and dignity and is not capable of producing solidarity in the society. So it can be said that policy making for moralizing the social life has not succeed.