بايسته‌هاي برنامه‌ريزي شهر امن براي كودكان در شهر ايراني با رويكرد امنيت اجتماعي (مطالعه موردي: محلات بافت تاريخي شهر زنجان)

هدف و زمينه: فضاهاي شهري امروز براي فعاليت روزانه كودك يعني بازي پاسخ‌ده نيست، چراكه در شهر مدرن فضاهاي خصوصي مانند آپارتمان‌ها، نيمه‌خصوصي مانند مدرسه؛ مهدكودك و عمومي مانند كوچه و خيابان؛ محيطي ناايمن، نامناسب و ناكافي براي بازي آزادانه كودكان هستند، همچنين فضاهاي بازي فرا محله‌اي باوجود فاصله زياد از محل سكونت و سرانه كم پاسخگوي اين نياز نيست. بديهي است حضور كودكان در عرصه‌هاي همگاني اهميت بسياري دارد و موجب اجتماع‌پذيري آن‌ها خواهد شد. در اين راستاست كه سازگاري فضاي شهري با نياز اقشار مختلف شهروندي بالاخص كودكان در كانون توجه متخصصين قرارگرفته است. با پروبلماتيك مذكور؛ جستار حاضر مي‌كوشد شهر امن براي كودكان در شهر ايراني را با رويكرد امنيت اجتماعي براي شهروندان كوچك مورد وارسي قرار دهد. روش تحقيق: روش‌شناسي اين پژوهش ازنظر هدف كاربردي، ازنظر ماهيت توصيفي تحليلي، ازنظر استراتژي پژوهش پس‌كاوي و به لحاظ شيوه پژوهش كمي و رويه جمع‌آوري داده‌ها نيز پرسشنامه‌اي مي‌باشد. تعداد نمونه با احتساب جمعيت 36025 نفري در سال 1395 براي بافت به تعداد 380 پرسشنامه تعيين گشته كه اين تعداد پرسشنامه به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده در بين سرپرستان خانوار مستقر در محلات بافت تاريخي توزيع گرديد. براي تحليل داده‌هاي پژوهش از روش حداقل مربعات جزئي با كمك نرم‌افزار اسمارت پي ال اس استفاده‌شده است.يافته ها و نتيجه گيري: يافته‌هاي تحليلي پژوهش نشان داد كه مؤلفه «طراحي مناسب با نيازها و الگوهاي رفتاري كودكان 5 تا 12 سال» با بالاترين مقدار بارگذاري بيروني(0.955) بيشترين ارتباط‌پذيري را با مؤلفه «امنيت اجتماعي كودكان در شهر» دارد. درنتيجه به‌واسطه ايمن‌سازي شهر و افزايش ضريب امنيت فضاهاي عمومي از طريق طراحي مناسب فضا متناسب با نيازها و الگوهاي رفتاري كودكان، مي‌توان فضايي مناسب و دوستدار كودك در شهر ايجاد نمود. همچنين بررسي‌ها ضريب مسير نشان داد كه طراحي فضا بازي متناسب باسليقه اقشار گروه‌هاي مختلف براي حضور پذيري همه افراد مؤثرترين عامل براي تقويت امنيت اجتماعي بوده است. همچنين مؤلفه ماندگاري و مكث شهروندان علاوه بر نقش مكمل در تقويت ساختارهاي شهر امن به‌ويژه متغير (طراحي فضا بازي براي همه) موجب تقويت و افزايش امنيت كودكان در شهر زنجان خواهند گشت. درنهايت به‌منظور ارتقاء امنيت اجتماعي كودكان، پيشنهاد‌هايي در جهت يافته‌هاي تحقيق ارائه گرديد.