برآورد فرار سرمايه و عوامل موثر بر آن در ايران با رويكردي جديد (طي سالهاي 1397-1355)

Estimating Capital Flight and Its Determinants in Iran with a New Approach

اين مطالعه، ابتدا با به كارگيري يكي از كارآمدترين روش هاي محاسبه فرار سرمايه كه توسط ديكومانا و بويس معرفي شده، به برآورد حجم فرار سرمايه در ايران طي دوره 1397-1355 مي پردازد، سپس جهت تاييد وجود يك رابطه تعادلي بلندمدت بين فرار سرمايه و عوامل موثر بر آن، رويكرد آزمون كرانهها را كه توسط پسران و همكاران بسط يافته، با پيروي از متدولوژي اقتصاد سنجي كل به جزء، مورد استفاده قرار مي دهد. پس از تاييد وجود چنين رابطه اي، با به كارگيري روش ARDL، به تخمين پارامترهاي بلندمدت و كوتاه مدت آن مي پردازد. روش مذكور، صرف نظر از اينكه متغيرهاي تحت بررسي انباشته از درجه يك يا صفر باشد، امكان استنباط هاي آماري بر پارامترهاي بلندمدت و كوتاه مدت را فراهم مي سازد. مروري بر نتايج به دست آمده، نشان مي دهد كه طي سال هاي اوليه انقلاب و جنگ، فرار سرمايه رقم قابل توجهي داشته است؛ به طوري كه سال 1358 با حجم 14/110 ميليارد دلار فرار سرمايه، رقم بالايي را در اين دوران به خود اختصاص داده است. همچنين نتايج پژوهش، حاكي از آن است كه بيشترين ميزان فرار سرمايه در دوره مورد بررسي، مربوط به سال 1390 و كمترين ميزان، مربوط به سال 1376 است و روند فرار سرمايه در سالهاي اخير با توجه به نوسانات شديد ارزي، سير صعودي داشته است. يافته هاي اقتصادسنجي، نشان مي دهد كه بين فرار سرمايه و افزايش كسري بودجه دولت و تورم، رابطه مثبت وجود داشته و افزايش در خالص ذخاير ارزي خارجي، كاهش فرار سرمايه را به دنبال داشته است.

This study aims to measure magnitude of capital flight from Iran by employing Ndikumana and Boyce (2003) method during the period 1976-2018. In order to check the existence of long-run relationship between capital flight and its determinants, it applies the Bounds Testing Approach developed by Pesaran et al (2001) within a general-to-specific econometrics methodology. Then, it applies the Autoregressive Distributed Lags approach to estimate the short run and long run behavior of capital flight from Iran. The results show that capital flight has high records during the first years of the Islamic revolution and the eight-year war between Iraq and Iran, so that the highest capital flight (141.1 billion dollars) has been estimated for 1979-1980 fiscal year. In addition, the findings indicate that the highest and lowest capital flights have been estimated in 2011 and 1997, respectively. In recent years, capital flight has been increasing due to sharp exchange rate fluctuations. Moreover, increases in inflation and the government fiscal deficit significantly contribute to capital flight and the increase in net foreign exchange reserves reduces the capital flight.