ترامتنيّت در رمان «آن ماديان سرخ‌يال» از محمود دولت‌آبادي

Transtextuality in the Novel “The Red Manes Mare” by Mahmoud Dowlatabadi

«آن ماديان سرخ­يال» رماني است كه به زبان فارسي دربارة بخشي از زندگي و احوال امرؤالقيس شاعر نامدار عرب نوشته شده ­است. اين پژوهش برمبناي روش توصيفي-تحليلي انجام شده­ و هدف اصلي آن، تبيين انواع روابط متون در اين رمان براساس نظرية چندمتنيّت ژرار ژنت است. نتايج حاكي از آن است كه رمان آن ماديان سرخ­يال نمونه­اي از متونچندمتنيّت است كه خودآگاهانه با طيف‌هاي گوناگوني از متون عربي ارتباط برقرار كرده‌ و اين ارتباط در جهت ايجاد نظام معنايي اين متون، شامل روابط بينامتنيّت، بيش‌متنيّت، سرمتنيّت و پيرامتنيّت در نظرية چندمتنيّت ژرار ژنت است. براساس رابطة بينامتنيّت اين نتيجه به دست آمد كه در اين رمان، متوني تاريخي كه به نوعي با زندگي امرؤالقيس در ارتباط بوده،­ بازنگاري شده‌ است. گَشتارهاي كمّي و كاربردي اين اثر نشان مي­دهد كه در بخش­هاي مختلف آن گسترش حوادث و تغيير در بخشي از وقايع و مضامين اصلي داستان نسبت به متون زِبَرمتن وجود دارد. علاوه بر اين، تداخل انواع ادبي يكي از اساسي‌ترين مشخصه‌هاي سبك نگارش رمان آن ماديان سرخ­يال است و اين رمان از يادداشتي پاياني برخوردار است كه داراي ويژگي پيرامتني است.

"The Red Manes Mare" is a novel about the life of the Arabic famous poet, Imru'al-Qais, which is written in Persian. This research was done using a descriptive-analytical method and its main purpose was to explain the types of text relations based on Gérard Genette’s theory of transtextuality. The results show that the novel of "the Red Manes Mare" is an example of transtextual texts that has consciously linked with different ranges of Arabic texts and this link in line with creating a semantic system in these texts consisted of relations of intertextuality, hypertextuality, archittxtuality and paratextuality in Gérard Genette's theory. Base on intertexutality, it was concluded that some historical texts which were somehow related to Imru'al-Qais' life have been rewritten in the novel. Quantitative and pragmatic transformation of this work shows that there are some changes in parts of events and main contexts of the story than hypertexts. On the other hand, the interaction of types of literature is one of the most important features of the novel style. The novel also contains a final note with paratextual features.