تأثير كاربري هاي مختلف بر شاخص هاي نوين كيفيت خاك در منطقه البرز مركزي

كاربري هاي مختلف اثرات متفاوتي بر تغييرپذيري ويژگي هاي خاك دارند. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي اثر كاربري هاي جنگل طبيعي، جنگل كاري سوزني برگ و اراضي مرتعي منطقه البرز مركزي بر شاخص هاي نوين كيفيت خاك (لايه بندي ماده آلي، شاخص مديريت كربن و فعاليت هاي زيستي) صورت گرفت. بدين منظور، هشت نمونه لايه آلي (لاشبرگ) و معدني خاك (عمق 150 سانتي متري و در سطح 25 سانتي متر ×25 سانتي متر) از هر يك از عرصه هاي جنگل طبيعي (راش آميخته با ممرز)،جنگل كاري نوئل، جنگل كاري كاج جنگلي و عرصه مرتعي در منطقه جواهرده شهرستان رامسر برداشت و به آزمايشگاه انتقال داده شد. مطابق با نتايج، حداقل مقدار مشخصه لايه بندي ماده آلي (1.45) و بيشترين مقادير زي توده ريزريشه (91.03 گرم بر متر مربع)، تعداد و زي توده كرم هاي خاكي (به ترتيب 1.75 تعداد بر متر مربع و 22.84 ميلي گرم بر متر مربع)، جمعيت نماتد خاك (595.13 در 100 گرم خاك) و زي توده ميكروبي نيتروژن (24.94 ميلي گرم بر كيلوگرم) به جنگل طبيعي اختصاص داشت. بيشترين و كمترين مقدار تنفس ميكروبي به ترتيب در عرصه مرتعي و جنگل طبيعي (0.20 و 0.10 ميلي گرم دي اكسيدكربن بر گرم در يك روز) مشاهده شد. بالاترين مقدار زي توده ميكروبي كربن (242.25 ميلي گرم بر كيلوگرم) به عرصه مرتعي و بالاترين مقدار مشخصه معدني شدن نيتروژن خاك (27.03 ميلي گرم نيتروژن بر كيلوگرم خاك) به جنگل طبيعي تعلق داشت. شاخص مديريت كربن تفاوت آماري معني داري را در بين عرصه هاي مورد مطالعه نشان نداد. مطابق با نتايج تحليل مؤلفه هاي اصلي، تغييرات مشخصه هاي لايه بندي ماده آلي، كربن و فعاليت هاي زيستي خاك در ارتباط مستقيم با تغييرپذيري مشخصه هاي فيزيكوشيميايي خاك تحت تأثير كاربري هاي مختلف اراضي است. نتايج اين پژوهش بيانگر اهميّت بسيار برجسته حفاظت از جنگل هاي طبيعي آميخته پهن برگ موجود به منظور حفظ كيفيت خاك است.