تغييرات اقليمي؛ ظهور و تشديد بحران هاي فراگير امنيتي بين المللي

مجموعه‌اي از عوامل با محوريت اصلي انسان در چند سدۀ اخير باعث شده تا فضاي جغرافيايي جهان، تحولات اساسي را در ابعاد مختلف تجربه كند؛ تحولاتي كه برآيند و ماحصل آن، تغيير در اقليم جهان بوده است. تغييرات اقليمي پيامدهايي را در ابعاد مختلف براي جهان به همراه دارد، از جمله مهم‌ترين آنها در حوزۀ امنيت بين‌المللي مي‌باشد. هدف پژوهش حاضر كه با استفاده از روش توصيفي _ تحليلي انجام يافته، بررسي پيامدهاي تغييرات اقليمي در اين حوزه مي‌باشد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد تأثيرپذيري امنيت، به‌ويژه امنيت بين‌المللي، از تغيير اقليم بسيار زياد است، زيرا اقليم شكل‌دهندۀ ويژگي‌ها و كارويژه‌هاي فضاهاي جغرافيايي جهان است. لذا ثبات و نظم طبيعي نسبي حاكم بر جهان و كشورهاي آن به دليل ثبات اقليمي آن در طول دهه‌هاي اخير بوده است و اگر تغييراتي در آن صورت گيرد، بي‌ثباتي و ناامني حاكم خواهد شد و تهديدات مختلفي را ايجاد يا تشديد خواهد كرد. به‌گونه‌اي كه مي‌توان گفت بزرگ‌ترين و خطرناك‌ترين تهديد فعلي و آيندۀ كره زمين، تغييرات اقليمي است و پيامدهاي آن به مراتب بيشتر از هر جنگي است. از مهم‌ترين چالش‌هاي تغييرات اقليمي براي امنيت بين‌المللي مي‌توان به خطر افتادن كل يا بخشي از قلمروهاي ملي كشورهاي ساحلي و جزيره‌اي، ايجاد و تشديد بي‌ثباتي و ناامني بين‌المللي، ظهور و گسترش تروريسم و افراط‌گرايي، ايجاد يا تشديد اختلافات و منازعات مرزي دريايي، تضعيف امنيت دريايي، ايجاد و تشديد بحران‌هاي بين‌الملليِ مهاجرت و آب، ايجاد يا گسترش حكومت‌هاي ضعيف و شكننده، تغيير در موقعيت و اهميت ژئوپليتيكي برخي از مناطق مهم جهان، به خطر افتادن تجارت بين‌المللي، افزايش رقابت‌هاي بين‌المللي و ... اشاره كرد. شايان ذكر است تغييرات اقليمي باعث شكل‌گيري مسيرهاي جديد دريايي و براي برخي از مناطق و كشورهاي جهان به‌ويژه قطب شمال به ايجاد فرصت‌هايي منجر مي‌شود.