بررسي ضرورت و ضابطه‌هاي تحديد حدود فضاي ماوراي جو

A Study on the Necessity and Criteria of Delimitation of Outer Space

تفكيك ميان قلمرو هوايي و فضاي ماوراي جو، به‌رغم مجادله‌آميز بودن، داراي فوايد نظري و ثمرات عملي است. در نظام حقوقي حاكم بر هوا، اصل بر حاكميت دولت سرزميني بر قلمرو هوايي خويش و در نظام حقوقي حاكم بر فضاي ماوراي جو، اصل بر آزادي استفاده از آن است. لذا اينكه آستانه فضا از كجا آغاز يا محدوده هوايي در چه ارتفاعي پايان مي­پذيرد، تعيين كننده قلمرو اختيارات دولت­ها در اعمال حاكميت بر فضاي فوقاني است. در اين مقاله، ضمن نقد و بررسي ضابطه‌هاي تفكيك و رويكردهاي متضاد در تعريف و تحديد حدود فضاي ماوراي جو، وضعيت مالكيت فضا و امكان مقايسه محدوده هوايي با قلمرو دريايي، با توسل به اصول كلي حقوقي، اين رويكرد تقويت شده است كه با توجه به نبود توافق دولت­ها در تحديد حدود، بايد به قدر مسلمات تكيه كرد كه طبق آن، حضيض يك ماهواره، آستانه منطقه فضايي و حداكثر ارتفاع پروازي يك هواپيما جزء قلمرو هوايي مي­باشد. نظر به اينكه مقررات حاكم بر فضاي ماوراي جو جنبه استثنائي داشته و خلاف قاعده است، بر مبناي قدر متيقن بايد به همان قدر مسلم محدود شود و در نتيجه منطقه مياني تحت حكومت حقوق هوايي قرار دارد.

Distinction between airspace and outer space, despite its theoretical benefits and practical effects, has been controversial. The legal system of airspace is based upon sovereignty principle of territorial state; contrary to that of outer space which is based upon freedom to use. Where does space begin or at what altitude does airspace end, determines the domain of states powers in exercising sovereignty over the space. The present study examines with a critical approach the criteria of this distinction, the status of outer space ownership; comparison of airspace with sea area. By resorting to general principles of law, due to absence of an accepted legal rule, reliance must be made on incontrovertible criterion under which, the lowest point of an orbital flight to be considered as the beginning of outer space, and, the maximum altitude of a plane capable of flying as the airspace located in the air territory. Given the rules governing outer space are specific regime, where there is doubt as to state sovereignty, its existence should be presumed. Therefore, the area between airspace and outer space is governed by air law.