بررسي پديده كاويتاسيون در محل تغيير شيب تنداب سرريز سد سورك با استفاده از مدل فيزيكي

وقوع كاويتاسيون در شوت سرريزها يكي ازعوامل تخريب سدها مي‌باشد. محلهاي تغيير شيب در تنداب سرريزها بدليل جدايش جريان، يكي از مواردي است كه احتمال وقوع يا تشديد اين پديده را افزايش مي‌دهد. در تحقيق حاضر پديده كاويتاسيون در تنداب سرريز سد سورك كه داراي يك تغيير شيب ناگهاني است، با استفاده از مدل فيزيكي بررسي شده است. مدل از جنس پلكسي گلاس با مقياس 1:50 ساخته شد و تشابه ديناميكي مدل با برابر قراردادن عدد فرود بين مدل و نمونه اصلي برقرار شد. آزمايش‌ها در 5 دبي متفاوت انجام گرفت و پارامتر‌هاي فشار، سرعت و عمق جريان در دو محور مركزي و كنار ديواره برداشت گرديد. نتايج نشان داد شاخص كاويتاسيون در دبي سيلاب طراحي از تاج سرريز به سمت پائين‌دست روند نزولي داشته، بطوريكه اين عدد در نقطه شروع شوت سرريز برابر 4.19 بوده و در انتهاي شوت يعني نقطه‌اي كه به حوضچه آرامش منتهي مي‌شود به 0.248 مي‌رسد. در محل تغيير شيب نيز عدد كاويتاسيون برابر 0.38 بدست آمد ولي پس از نقطه تغيير شيب، روند كاهش عدد كاويتاسيون تند تر گرديد. براين اساس عدد كاويتاسيون سرريز سد سورك در محدوده‌اي قرار مي‌گيرد كه در اين بازه طبق توصيه فالووي براي پيشگيري از خطر وقوع كاويتاسيون نياز است نامنظمي‌ها موجود در سطح بتن تنداب سرريز، بر طرف و سطح بطور كامل صاف و صيقلي گردد. با توجه به اينكه سطح بتن فعلي سرريز سورك نامنظم بوده و زبر مي‌باشد، لذا براساس يافته‌هاي اين تحقيق انجام اقدامات اصلاحي بر روي سرريز اين سد ضروري مي‌باشد.