كاهش آثار زيست‌محيطي از طريق بازطراحي الگوي كشت با رويكرد استفاده از ارزيابي چرخه حيات و برنامه‌ريزي چندهدفه (مطالعه موردي: شرق استان لرستان)

اهداف:يكي از مشكلات اساسي حال حاضر، آلودگي اكوسيستم‌هاي آبي و خاكي به دليل ورود آلاينده هاي ناشي از فعاليت‌هاي انسان است. مديريت كشاورزي براي استفاده بهينه از منابع و كاهش اثرات محيطي، افزون بر حفاظت از منابع، افزايش درآمد كشاورزان منطقه را به همراه دارد. با توجه به محدوديت منابع و اثرات محيطي فعاليت‌هاي كشاورزي بر اكوسيستم‌ها تعيين الگوي كشت مناسب ضروري است.مواد و روش‌ها: در اين مقاله با استفاده از برنامه ريزي غيرخطي چندهدفه (MOP) با هدف حداكثرسازي سودخالص و حداقل سازي اثرات محيطي موثر بر اكوسيستم از جمله سميت آب، سميت خشكي، اسيدي شدن/غني شدن خشكي، اشغال زمين، اسيدي شدن آب و غني شدن آب، الگوي كشت بهينه محصولات زراعي آبي شرق استان لرستان پيشنهاد شده است.يافته‌ها: در الگوي كشت پيشنهادي MOP، سطح زير كشت چغندرقند 22 و لوبيا 2 درصد نسبت به الگوي جاري افزايش و سطح زير كشت كلزا 50 درصد، سيب زميني 34 درصد، نخود 21 درصد، جو 4 درصد و عدس 3 درصد نسبت به الگوي جاري كاهش يافت. با اجراي الگوي پيشنهادي MOP در منطقه انتشار فلزات سنگين و آفت كش ها به اكوسيستم آبي 19669315 تن و اكوسيستم خاكي 57807822 تن، انتشار SO2 به هوا 3627 تن، انتشارPO4  به خاك 1003 كيلوگرم در منطقه نسبت به وضع موجود كاهش خواهد يافت.نتيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي اين مطالعه توجه به حفاظت از اكوسيستم در بهينه‌سازي الگوي كشت امري ضروري است. با استفاده از مدل پيشنهادي مي توان علاوه بر انتخاب الگوي مناسب و استفاده بهينه از منابع آب و زمين، در راستاي افزايش سود و كاهش اثرات محيطي بر اكوسيستم گام برداشت.