كليدواژه :
قواعد , كُنش معنادار , كُنش اجتماعي , علّيت , عامليت , علومِ اجتماعي
چكيده فارسي :
در اين مقاله مي كوشم به تحليلِ فلسفيِ جايگاه و نقشِ «قواعد» در چارچوبِ زندگيِ اجتماعي بپردازم، و نشان دهم كه يك علم اجتماعيِ قواعدبنياد چه مبادي و لوازمي دارد. در اين راستا، ابتدا بحثهاي كلاسيكِ وينچ دربابِ «كنش هاي معنادار» را بازسازي مي كنم، و نشان مي دهم كه چگونه وينچ با تحليلِ «زندگي اجتماعيِ قاعده مند» نوعي «جامعه شناسي تفسيري» پي مي ريزد. سپس به سه نقدِ اصلي به استناد به «قواعد» به عنوان منبعِ تحليل هاي جامعه شناختي مي پردازم، كه به نظر مي رسد خزانۀ فلسفيِ وينچ براي پاسخ به آنها كفايت ندارد. در گامِ آخر اين ادّعا مطرح مي گردد كه بسياري از اين نقدها به فقدانِ نوعي «نظريۀ عامليت» در «نظريۀ ساختاريِ» ويتگنشتاينيِ وينچ بر مي گردد، و از اينرو مي توان با افزودنِ يك نظريۀ عامليتِ مقتضي آن نقدها را پاسخ گفت. بدين منظور، ايده‌هاي ديويدسن، ديگر فيلسوفِ تفسيرگراي سدۀ بيستم، به عنوان منبعي ارزشمند براي دستيابي به فهمِ بهتري از رابطۀ كُنشگران با قواعدِ اجتماعي معرّفي مي شود.
چكيده لاتين :
In this essay, I'll try to deal with the philosophical analysis of the status and role of 'rules' in the framework of social life, and show what the foundations of a rule-based social science are. Thus, first, I'll reconstruct Winch's classical discussion about 'meaningful actions', and show how Winch, through the analysis of 'the rule-governed social life', builds up a certain type of 'interpretive sociology'. Then, I'll turn to three basic criticisms of the appeal to rules as some source of sociological explanations, which seems Winch's philosophical apparatus can't handle them. In the last section, this claim will be put forward that these criticisms are mainly due to the lack of some 'agency theory' in Winch's 'Wittgensteinian structuralist theory', and so, one can, by devising an adequate theory of agency, resolve the problems involved. For this purpose, Davidoson's ideas will be presented as a worthwhile, well-grounded source to obtain a clear, distinct understanding of the relationship between the social rules and agents
