نقش رسانه‌ها بر قصد مصرف سيگار در نوجوانان: يك مرور نظام‌مند و فراتحليل

اهداف: با توجه به اينكه مصرف سيگار در نوجوانان روند نگران‌كننده دارد و از طرفي در اين سن توجه به رسانه و آسيب‌پذيري نسبت به آن افزايش مي‌يابد؛ لذا اين مطالعه با هدف تعيين نقش رسانه‌ها بر قصد مصرف سيگار در نوجوانان انجام شد. اطلاعات و روش‌ها: جستجوي الكترونيكي به شيوه نظام‌مند از پايگاه‌هاي اطلاعاتي معتبر بين‌المللي شامل Medline، Web of Science, Scopus و Science Direct تا فروردين 1398 صورت گرفت و مطالعات مشاهده‌اي كه به بررسي ارتباط قرار‌گرفتن در معرض محتواهاي رسانه‌اي و قصد مصرف سيگار در نوجوانان سنين 19-10 سال پرداخته‌ بودند، انتخاب شدند. نتايج مطالعات مرتبط، با استفاده از راهنماي نيوكاسل و اوتاوا و JBI (The Joanna Briggs Institute) مورد ارزيابي قرار‌ گرفتند و ناهمگني مطالعات با استفاده از شاخص‌هاي I 2 و Chi 2 ارزيابي شد. يافته‌ها: در اين مطالعه 20 مقاله وارد شد كه 13 مقاله وارد فراتحليل شدند. نتايج نشان داد، قرار‌گرفتن در معرض رسانه‌ها با قصد مصرف سيگار در نوجوانان ارتباط دارد؛ به‌گونه‌اي كه نسبت شانس رسانه‌هاي ترغيب‌كننده (1/64-95/98:% فاصله اطمينان): 1.27 و رسانه‌هاي با محتواي محافظت‌كننده (0/86-67%95 فاصله اطمينان): 0.76 با قصد مصرف سيگار در نوجوانان ارتباط داشتند. همچنين فيلم‌هاي با محتواي سيگار به‌عنوان قوي‌ترين رسانه ترغيب‌كننده قصد مصرف سيگار (95/91-2/59% فاصله اطمينان): 1.54 محسوب شدند. نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر تصويري واضح از نقش رسانه‌ها و چگونگي تاثير نوع محتواي رسانه‌اي بر قصد مصرف سيگار در نوجوانان را ارايه مي‌دهد و بر لزوم كسب و ارتقاي مهارت سواد رسانه‌اي براي پيشگيري از كاهش مصرف سيگار در آنان تاكيد مي‌كند.