تأثير بسترهاي مختلف كشت بر ويژگي هاي رشد گياه پلكترانتوس در ديوار سبز داخلي

سابقه و هدف: يكي از موضوع هاي مهم در اجراي ديوارهاي سبز داخلي، انتخاب بستر كاشت كارا و سبك است. در سالهاي اخير استفاده از كشت هاي بدون خاك در دنيا و از جمله ايران در حال توسعه است. در همين راستا، استفاده از پسماند آلي كشاورزي در بسترهاي كاشت ميتواند، افزون بر داشتن مزيت هاي اقتصادي، به منظور نيل به محيط زيست پايدار نيز نقش مهمي ايفا نمايد. از اينرو اين پژوهش با هدف مقايسه بسترهاي كشت وارداتي با پسماند آلي كشاورزي بر رشد گياه پلكترانتوس (.Plectranthus sp )انجام شد. مواد و روشها: در اين پژوهش، تأثير پنج بستر كـشت مختلـف در نسبتهاي حجمي (60 به 40 )شـامل: 1 مخلوط پيت ماس + پرليت، 2 تركيب مورد استفاده گلخانه داران يعني مخلوط (كمپوست پوسته برنج + ضايعات چاي + خاكبرگ) + پرليت، 3 كمپوست پوسته برنج + پرليت، 4 كمپوست ضايعات چاي + پرليت، 5 كمپوست خاكبرگ+ پرليت در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار بر ويژگي هاي رشد گياه زينتي پلكترانتوس در ديوار سبز داخلي به اجرا در آمد. در اين پژوهش، صفات رشدي همچون تعداد برگ، تعداد ساقه، وزن تر و خشك ساقه و ريشه؛ ويژگي هاي فيزيكي بسترهاي كشت همچون وزن مخصوص ظاهري، وزن مخصوص حقيقي، ظرفيت نگهداري آب؛ و ويژگيهاي شيميايي شامل درصد مواد آلي، اسيديته و هدايت الكتريكي بستر كشت، درصد فسفر، نيتروژن، پتاسيم، كربن آلي، ظرفيت تبادل كاتيوني و نسبت C/N اندازه گيري شدند. نتايج و بحث: تجزيه فيزيكوشيميايي بسترهاي تركيبي آزمايش نشان داد كه تركيب بستر كشت ضايعات چاي و پرليت از نظر درصد نيتروژن، ظرفيت نگهداري آب، درصد ماده آلي و كربن آلي و همچنين ظرفيت تبادل كاتيوني، برتري محسوسي نسبت به ديگر بسترهاي كشت داشت. افزون بر اين، پايين بودن وزن مخصوص ظاهري (0.15 گرم بر سانتيمتر مكعب) در بستر ضايعات چاي و پرليت نسبت به ديگر بسترهاي مورد مطالعه، ميتواند سنجه ايده آلي براي بكارگيري آن در ديوارهاي سبز داخلي باشد. نتايج تجزيه واريانس دادهها نشان داد كه بسترهاي مختلف كشت تأثير معنيداري (P ≤  0.01)بر ويژگي هاي رشد گياه زينتي پلكترانتوس داشتند؛ به طوريكه گياهان پلكترانتوس پرورش يافته در بستر كمپوست ضايعات چاي + پرليت در همه صفات اندازه گيري شده نسبت به ديگر بسترهاي كشت، برتري محسوسي نشان دادند. يكي از سنجه هاي مهم براي ارزيابي بسترها، وزن خشك اندام هاي هوايي گياه ميباشد. در اين پژوهش، گياهان پرورش يافته در بستر كشت ضايعات چاي و پرليت وزن خشك اندام هوايي و تعداد برگ بيشتري داشتندكه ميتواند به دليل بيشتر بودن ظرفيت تبادل كاتيوني و درصد نيتروژن در اين بسترها باشد. در مقابل، درگياهان پرورش يافته در بستر كشت كمپوست پوسته برنج و پرليت ويژگي هاي رشد گياهان در پايين ترين مقدار نسبت به ديگر تيمارهاي بستر كشت بود. كاهش پارامترهاي رشدي در اين بستر ميتواند به درصد پايين عناصر غذايي، ظرفيت نگهداري آب و تبادل كاتيوني نسبت داده شود. نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده در اين پژوهش، بستر تركيبي ضايعات چاي و پرليت به دليل دارا بودن ويژگي هاي تغذيه اي مناسب، وزن كم بستر، هزينه پايين و فراواني اين بسترها در كارخانه هاي شمال كشور، ميتواند جايگزين مناسبي براي بستر وارداتي پيت در ديوارهاي سبز داخلي و توسعه فضاي سبز پايدار باشد.