بررسي ساختار ژنتيكي جمعيت دهان‌گرد درياي خزر (Caspiomyzon wagneri Kessler, 1870) در رودخانه شيرود در فصل‌هاي بهار و پاييز با روش مولكولي ريزماهواره

Investigation on population genetic structure of autumn and spring migratory Caspian lamprey (Caspiomyzon wagneri Kessler, 1870) in the Shiroud River by using microsatellite molecular technique

در اين پژوهش تنوع ژنتيكي دهان‌گرد درياي خزر در رودخانه شيرود توسط نشانگر ريز‌ماهواره مورد مطالعه قرار گرفت. براي اين منظور، از بافت نرم باله پشتي و دمي 67 قطعه ماهي بالغ از رودخانه شيرود در دو فصل پاييز 1395 و بهار 1396 نمونه‌برداري شد. استخراج DNA ژنومي به روش استات آمونيوم و واكنش زنجيره‌اي پلي‌مراز (PCR) با استفاده از 10 جفت آغازگر صورت گرفت. كميت و كيفيت DNA با استفاده از روش‌هاي اسپكتروفتومتري و الكتروفورز افقي ژل آگاروز 1 درصد بررسي و رنگ‌آميزي با روش نيترات نقره انجام شد. نتايج نشان داد كه 6 جفت از آغازگرها چندشكل و 4 جفت تك‌شكل بودند. ميانگين كل آلل‌هاي واقعي و موثر در ماهيان مولد پاييزه به ترتيب 66/2 و 88/1 و در ماهيان مولد بهاره 16/3 و 06/2 بود. همچنين هتروزيگوسيتي مشاهده شده و مورد انتظار در ماهيان مولد پاييزه به ترتيب 101/0±239/0 و 116/0±363/0 و در ماهيان مولد بهاره 110/0±374/0 و 093/0±434/0 محاسبه شد. در بررسي تعادل هاردي- واينبرگ (H-W)، بيشتر لوكوس‌ها خارج از تعادل بودند (05/0>P). ميزان Fst و Rst به دست آمده بر اساس آزمون AMOVA، به ترتيب 153/0 و 200/0 بود كه داراي اختلاف معني‌داري بود (01/0>P). نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان داد دو جمعيت مجزا از لحاظ ژنتيكي در رودخانه شيرود وجود دارد كه در باسازي ذخاير آن بايد توجه لازم را به كار گرفت. كليدواژه‌ها

The genetic diversity of Caspian lamprey, (Caspiomyzon wagneri) was studied using the microsatellite technique in Shiroud River. 67 caudal and dorsal fin samples were collected from spawned Caspiomyzon wagneri caught from Shiroud River in autumn 2015 and spring 2016 seasons. Genomic DNA was extracted using ammonium acetate method and polymerase chain reactions (PCR) were conducted using 10 paired microsatellite primers. The quantity and quality of DNA were assessed using spectrophotometry and a horizontal electrophoresis in 1% agarose gel methods and were stained using silver nitrate method. The results showed that it was produced six polymorphic and four monomorphic loci. The average real and effective number of alleles in autumn migrant were 2.66 and 1.88 and 3.16 and 2.06 in spring migrant. The mean observed and expected heterozygosity in autumn migrant were calculated 0.239±0.101 and 0.363±0.116 and 0.374±0/110 and 0/434±0/093 in spring migrant, respectively. More loci were out of Hardy-Weinberg equilibrium (p < 0.05). Based on the analysis of molecular variance, Fst and Rst were 0.153 and 0.200 that showed significant differences (p < 0.01). This study gave evidence of the presence of two separated populations in studied river that should be considered in restructuring reserves.