مقايسۀ سه نوع تكليف در روش تكليف‌محور و تأثير آن در آموزش دستور زبان فارسي به‌غير فارسي‌زبانان (انشاي كوتاه، بازنويسي متن و بررسي اختلاف تصاوير)

Comparing the Three Types of Tasks in Task-Based Approach and Their Effects on Teaching Persian Language Grammar to Speakers of Other Languages (Short Composition, Editing Task and Spot the Differences)

يكي از روش‌هاي موفق آموزش زبان ارتباطي، روش يادگيري تكليف‌محور است كه مزاياي كار گروهي و تعامل كلاسي را همزمان با مؤلفه‌هاي مثبت توجه به صورت‌هاي دستوري در خود دارد. در زبان فارسي پژوهش‌هاي مستقل اندكي دربارۀ روش تكليف‌محور انجام شده است؛ اما در زبان انگليسي پژوهش‌هاي پر شمار و گوناگوني دربارۀ ميزان تأثير‌گذاري روش تكليف‌محور صورت گرفته است. اين مقاله، پس از بيان اهميت روش تكليف‌محور، با گزينش سه نوع تكليف پر كاربرد در متون آزفا (انشاي كوتاه، بازنويسي متن و بررسي اختلاف تصاوير) و ثبت تعامل‌هاي 16 فارسي‌آموز بنياد سعدي، از طريق مطالعه‌ي بخش‌هاي زبان‌مند و فراگفتار هر يك از آنان، هنگام اجراي گروهي اين تكليف‌ها، مي‌كوشد ميزان تأثير هر يك از اين تكليف‌ها را در جلب توجه زبان‌آموزان به صورت‌هاي دستوري بررسي كند و برايندي از كاربست عملي روش تكليف‌محور در كلاس درس و مزاياي آن به‌دست دهد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه انجام تكليف به صورت گروهي در ارتقاي توانش دستوري زبان‌آموزان آشكارا تأثير مثبت دارد؛ بازخورد مثبت يا منفي‌اي كه زبان‌آموزان در تعامل با يكديگر ارائه مي‌كنند، در بيشتر موارد سازنده است؛ منجر به تصميم‌گيري صحيح مي‌شود و زبان‌آموزان بر مقوله‌هاي دستوري‌اي كه در قالب تكليف فرا مي‌گيرند، مسلط‌ترند. از ميان انواع گوناگون تكليف، بازنويسي متن به دليل قابليت بازطراحي براي توجه به صورت‌هاي دستوري مختلف و بازتاب مشخص‌تر مقوله‌هاي دستوري هدف در آن، براي آموزش دستور از مناسب‌ترين گزينه‌هاست.

Task-based learning method is considered as one of the successful methods in communicative language teaching, which possess the advantages of teamwork and class interaction along with the positive components of attention to the grammatical forms. Although, few independent studies have been conducted on the task-based method in Persian language; numerous studies have been done on the impact of the task-based method in English language. After stating the significance of the task-based method, by selecting three types of the most common tasks in text books relating to teaching Persian language grammar to speakers of other languages(short composition, editing task and spot the differences)and registering the interactions between sixteen Persian language learners in Saadi Foundation through studying the language related episodes and meta-talks of each of them while performing these tasks in a group, the current study attempts to examine these tasks effects on drawing the language learners' attention to the grammatical forms; and then it presents a resultant from the practical application of task-based method in classroom and its advantages. Results show that performing the tasks in teamwork has obviously a positive effect on improving the grammatical ability of the language learners; the positive or negative feedback that the learners provide in their interactions are constructive in most cases; it leads to a correct decision-making, and the learners are more dominant on the grammatical categories that they learn in form of a task. Among the various types of task, editing task is the most suitable choice for teaching grammar due to having the redesigning capability for paying attention to various grammatical forms and a more specific reflection of the target grammatical categories on it.