تأثير دما بر پراسنجه‌هاي جدول زندگي دو جنسي كفشدوزك شكارگر Stethorus gilvifrons (Coleoptera: Coccinellidae) با تغذيه از كنه تارتن دولكه‌اي Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae)

كفشدوزك Stethorus gilvifrons به عنوان يكي از مهمترين شكارگرهاي كنه هاي تارتن به شمار مي رود. پژوهش حاضر به منظور بررسي تأثير دماهاي مختلف روي پراسنجه هاي جدول زندگي كفشدوزكS. gilvifrons انجام شد. جمعيت اوليه كفشدوزك از مزارع نيشكر استان خوزستان جمع‌آوري شد و در آزمايشگاه روي بوته هاي ذرت آلوده به كنه تارتن دو لكه ايurticae (Koch) Tetranychus در دماهاي 15، 20، 25، 27، 30، 34 و 38 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±60 درصد ودوره نوري 16:8 ساعت (تاريكي: روشنايي) داخل اتاقك رشد پرورش داده شد. همه افراد گروه هم زاد در دماي 38 درجه سلسيوس از بين رفتند. بر اساس نتايج بدست آمده، طول دوره رشدونمو كفشدوزك در دماهاي ياد شده تفاوت معني‌دار داشتند و با افزايش دما از 15 تا 34 درجه سلسيوس كاهش يافت. پراسنجه هاي رشد جمعيت شكارگر نيز به طور معني داري تحت تأثير دماهاي مختلف قرار گرفت. كمترين و بيشترين مقدار نرخ سرشتي افزايش جمعيت (r) به ترتيب 0.0003 (بر روز) در دماي 15 درجه سلسيوس و 0.2052 (بر روز) در دماي 34 درجه سلسيوس برآورد شد. نرخ خالص زادآوري (R0) در دماهاي 15، 20، 25، 27، 30 و 34 درجه سلسيوس به ترتيب 1.025، 19.021، 38.58، 43.61، 68.61 و 70.05 (نتاج) بود. بيشترين ميزان زادآوري كل شكارگر در دماي 30 درجه سلسيوس و به ميزان 249.52 عدد تخم برآورد شد. كمترين و بيشترين ميانگين طول عمر ماده‌ها در دماهاي 34 و 15 درجه سلسيوس به ترتيب 32 و87.10 روز محاسبه شد. بالاترين نرخ ناخالص زادآوري (GRR) 283.43 (نتاج) در دماي 27 درجه سلسيوس، همچنين مقادير نرخ كرانمند افزايش جمعيت (λ) در دماهاي ذكر شده به ترتيب 1، 1.050، 1.117، 1.155، 1.182، 1.227 (بر روز) برآورد شد. نتايج به دست آمده در اين پژوهش، در برنامه هاي مهار زيستي كنه هاي تارتن و توسعه سامانه اي براي پرورش انبوه اين كفشدوزك شكارگر قابل استفاده خواهد بود.