تعيين راهبردهاي گردشگري در توسعۀ مناطق روستايي براساس ماتريس تركيبي QSPM-SWOT (مورد مطالعه: شهرستان سرباز)

Determining of Tourism Strategies in Rural Development Based on QSPM-SWOT Combined Matrix (Case Study: Sarbaz county)

امروزه يكي از راه­ هاي نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشكلات اجتماعي و اقتصادي، توسعه گردشگري در مناطق مستعد گردشگري روستايي مي‌باشد. با توجه به اين امر پژوهش حاضر به دنبال تعيين راهبردهاي گردشگري در توسعه مناطق روستايي شهرستان سرباز با استفاده از مجموعه عوامل دروني (قوت، ضعف) و مجموعه عوامل بيروني (فرصت، تهديد) مي‌باشد. پژوهش حاضر توصيفي- تحليلي از نوع پيمايشي و روش انجام كار براساس مدل تركيبي از ماتريس سوات (SWOT) و ماتريس كمي برنامه­ريزي استراتژيك (QSPM) كه يكي از تكنيك‌ها و ابزارهاي بسيار شايع در ارزيابي گزينه‌هاي استراتژيك است، مي­باشد. جمع‌آوري داده از طريق بررسي اسنادي، كتابخانه‌اي و بهره­گيري از پرسش‌نامه (از ديدگاه 70 نفر از خبرگان و مسئولان دستگاه‌هاي مرتبط با گردشگري) انجام‌شده است. نتايج حاصل از مدل SWOT نشان مي‌دهد كه منطقه مورد مطالعه عليرغم اين كه از نقاط قوتي چون وجود جاذبه‌هاي طبيعي (جنگل، رودخانه پوشش گياهي)، وجود انواع ميوه‌هاي گرمسيري، محصولات كشاورزي و وجود حيات‌وحش متنوع به‌خصوص تمساح ايراني و همچنين با موانع اساسي عدم وجود برنامه‌ريزي و سرمايه‌گذاري دولتي در اين ناحيه، نامناسب بودن و عدم‌كفايت تسهيلات بهداشتي و خدماتي و نامناسب بودن زيرساخت‌هاي محيطي و كالبدي به‌عنوان نقطه ضعف روبه رو است. بر اساس اين بررسي‌ها نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه راهبرد مناسب براي رسيدن به توسعه گردشگري در مناطق روستايي در موقعيت تهاجمي قرار دارد. در اين پژوهش جدول اولويت‌بندي استراتژي‌هاي انتخاب‌شده QSPM نيز تشكيل گرديد كه از ميان آن‌ها استراتژي تأكيد بر توريسم طبيعي و اكوتوريسم به دليل وجود مزيت‌هاي نسبي در منطقه نسبت به ساير استراتژي‌ها از اولويت بالايي برخوردار است.

Today, one of the ways to save villages from poverty, migration, social and economic problems, is to develop tourism in rural tourism-prone areas. According to this, the present study seeks to analyze tourism strategies in the development of rural areas of Sarbaz county using the set of internal factors (strength, weakness) and the set of external factors (opportunity, threat). The present research is descriptive-analytical of survey type and method of work based on the combined model of SWOT strategic analysis and QSPM strategic planning model. Devices related to tourism) and the Internet. The results of SWOT model show that the study area, despite its strengths such as natural attractions (forest, river cover), tropical fruits, agricultural products and the existence of various wildlife, especially Iranian crocodiles, as well as the basic barriers to non-existence. Government planning and investment in this area, the inadequacy and inadequacy of health and service facilities, and the inadequacy of environmental and physical infrastructure as a weak point. According to these studies, research results show that the right strategy to achieve tourism development in rural areas is in an aggressive position. In this study, the prioritization table of QSPM selected strategies was also formed, among which the strategy of emphasizing natural tourism and ecotourism has a high priority over other strategies due to the existence of relative advantages in the region.