تبيين كاركرد تجرّد قوه خيال در معاد جسماني از نگاه ملاصدرا

The Explanation of the Functioning of the Transcendence of the Power of Fate in the Physical Resurrection in Mulla Sadra's View

در مباحث نفس شناسي فلسفه اسلامي، قوه خيال به عنوان يكي از قواي باطني انسان، حافظ و مدرِك صورت هاي خيالي بوده و كاركردهاي معرفت شناختي، انسان شناختي و معاد شناختي دارد. ملاصدرا، برخلاف فلاسفه پيشين، با اثبات تجرد قوه خيال، آن را يكي از اصول بنيادين اثبات معاد جسماني قرار مي دهد. در اين پژوهش با استخراج مباني فلسفي اثبات تجرد قوه خيال، به بيان ادله آن و فروعاتي كه نتيجه تجرد اين قوه است، پرداخته شده است. در آثار ملاصدرا نتايج تجرد قوه خيال و فروعات به صورت صريح نيامده و نقش هر كدام در تبيين معاد جسماني بيان نشده است. نتايج به دست آمده از تجرد قوه خيال و فروعات آن، نظريه ملاصدرا را نسبت به ساير تبيين ها از معاد جسماني، منسجم تر نشان مي دهد. برخي از نتايجِ برآمده از اثبات تجرد خيال در خصوص عالم آخرت عبارتند از : توجيه فلسفي ورود نفوس ناقص به عالم آخرت؛ حصول ثواب و عقاب در عالم قبر، و لذات و آلام عالم آخرت؛ صورت ادراكي بودن بهشت و جهنم و وجود آنها در عالم نفس؛ دائمي بودن نعمت ها در آخرت، و خلود در بهشت و جهنم؛ عدم تزاحم صورت هاي ايجاد شده و عوارض مادي نداشتن نعمت هاي اخروي.

In the philosophical discussions of Islamic philosophy, the power of imagination as one of the inner powers of man is the guardian of the imaginary faces and has epistemological, anthropological, and cognitive functions. Mulla Sadra, unlike the previous philosophers, proves it as one of the fundamental principles of proof of physical resurrection by proving the civility of the power of imagination. In this research, by extracting the philosophical foundations of proving the civility of the power of imagination, its arguments and theories which are the result of the cessation of this power, is discussed. In the works of Mulla Sadra, the results of the transcendence of the power of imagination and prophecies are not explicitly mentioned and the role of each of them is not expressed in the explanation of physical resurrection. The results obtained from the discretion of the power of imagination and its propagation show a more coherent Mulla Sadra's theory than other explanations of the physical resurrection. Some of the results from the proof of the immensity of imagination in the world of the hereafter are: the philosophical justification of the entry of imperfect creatures into the world of the hereafter; the acquisition of rewards and eagles in the grave universe; and the pleasures and sufferings of the world of the hereafter; the perceptual form of paradise and hell and their existence in the universe The soul; the permanence of blessings in the hereafter, and the encroachment in heaven and hell; the lack of confusion of created faces and the material consequences of not having the blessings of the past.