بررسي تغييرات كمي وكيفي اسانس گياه Thymus pubescens تحت تاثير تغييرات خاك درمناطق مختلف آذربايجان شرقي

Study about quantitative and qualitative variations of Thymus pubescens essential oil affected by soil changes at different zones of E-Azerbayjan province

جهت مطالعه تاثير عوامل ادافيكي بر روي اسانس آويشن كرك آلودازپنج منطقه استان اذربايجان شرقي نمونه گياه در مرحله گلدهي و نمونه خاك از عمق (0- 30) سانتي متري برداشته شد اسانس نمونه ها به روش تقطير با آب گرفته شد و تجزيه نمونه هاي خاك در آزمايشگاه آب و خاك مركز انجام گرديد. تجزيه تطابق كانونيك 26 تركيب تشكيل دهنده اسانس مناطق مختلف با 10پارامتر خاك اين مناطق را در سه دسته (ميشو، ايگده لو) ، (كرده ده ، يوزبند) و سهند تقسيم بندي نمود. بر اساس جداول مربوط به تركيبات شناسايي شده اسانس آويشن كرك آلود و آزمايشات خاك در صد ازت و كربن آلي در اين گونه با كميت اسانس رابطه معكوس دارد، يعني با افزايش ميزان ازت و كربن آلي، كميت اسانس كاهش مي يابد و بالعكس با كاهش ميزان ازت و كربن آلي كميت اسانس افزايش پيدا مي كند. تجزيه تطابق كانونيك تركيبات تشكيل دهنده اسانس با صفات خاك تاثير پذيري اين تركيبات را نسبت به اين صفات نشان داد. نتايج آناليز CCAنشان داد كه فاكتورهاي ميزان مواد آلي، درصد رس، اسيديته و درصد شن با مولفه يك و فاكتورهاي ميزان آهك و هدايت الكتريكي با مولفه دو همبستگي بيشتري دارند.

For studing of edaphical factors effect on Thymus pubescens essential oil soil(0-30 cm)and plant samples at flowers phenology step were collected from five sites in E-Azerbaygan province . Samples essence were taken by hydrodistillation method and soils were analyzed in soil and water lab of East - Azerbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center . Based on canonical analysis of twenty six essential oil components with 10 soil factors five sampling regions were divided to three groups as follow: (Mishow , Eigdalow) , (Kordedeh,Yuzband) and Sahand.Comparison of the data in two tables of five sites essential oil compounds and physicochemical factors of this soil areas showed that N and C percent have reverse relation with essence quantity. Data from CCA analysis was showed that essence components have relation with soil factors. The results of CCA analysis demonstrate that OC, clay, pH and sand % with axis1, CaCO3 and EC with axis2 have more correlation.