كليدواژه :
طراحي فضاهاي آموزشي , مدرسه‌ي ابتدايي , هوشهاي چندگانه , فعاليت كيفيات فضايي
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: افراد در توانايي خود براي درك مفاهيم پيچيده، سازگاري مؤثر با محيط، يادگيري از تجربه، نحوهي استدلال و غلبه بر موانع با استفاده از تفكر، با يكديگر متفاوت هستند. متخصصان حوزه يادگيري بر اين باورند كه يادگيري در افراد به شيوه‌هاي مختلفي رخ ميدهد و در اغلب موقعيتهاي يادگيري، افراد از سبك يادگيري مطلوب خود استفاده ميكنند. همسان شمردن كاربران و يكسان انگاشتن روش‌هاي يادگيري در افراد مختلف، موجب ناسازگاريِ كالبد مدارس با ويژگي‌هاي فردي دانشآموزان و شيوه‌هاي گوناگون يادگيري در آن‌ها است. ويژگي‌هاي فردي دانشآموزان و شيوه‌هاي يادگيري آن‌ها، به ميزان زيادي وابسته به هوش آن‌هاست. با توجه به نظريه‌ي هوشهاي چندگانه، هوش در افراد، داراي وجوه و انواع متفاوتي است. تقويت هر يك از اين هوشها از طريق كسب مهارت در انجام فعاليت‌هايي امكان‌پذير است. پژوهش حاضر، به دنبال دستيابي به كيفيات فضايي است كه موجب افزايش تمايل دانشآموزان به انجام فعاليتهاي يادشده در هر فضا مي‌گردد. شناخت اين كيفيات و به كار بستن آن‌ها در طراحي فضاهاي مدرسه مي‌تواند موجب افزايش امكان وقوع فعاليتهاي مرتبط با هر هوش شود و احتمال پرورش اين هوشها را در دانشآموزان افزايش دهد. بنابراين، در اين پژوهش، مطالعاتي ميداني باهدف شناسايي شاخصه‌هاي كالبدي لازم براي تناسب بيشتر فضا با فعاليتهاي تقويت‌كننده هر هوش انجام‌شده است.
روش ها: جامعه‌ي آماري اين مطالعات، دانشآموزان مقطع ابتدايي در مشهد مي‌باشد. 172 نفر از اين دانشآموزان به‌عنوان جامعه‌ي نمونه، با استفاده از روش نمونه‌گيريِ تصادفيِ طبقه‌بندي‌شده، انتخاب‌شده‌اند و از آن‌ها خواسته‌شده تا براي انجام فعاليتهاي مذكور از ميان 6 تصوير ارائه‌شده تصاوير مطلوب را مشخص نمايند و به توصيف دلايل آن بپردازند.
يافته‌ها: كيفيت‌هاي مورداشاره، شناسايي، كدگذاري و بر اساس اهميت و دفعاتِ تكرار در نرمافزار SPSS طبقه‌بندي‌شده است. اين كيفيتها كه با استفاده از راهبرد تحقيق كيفي و فن مصاحبه‌ي عميق استخراج‌شده، پس از ارزيابي و تحليل، به رهنمودهايي در طراحي مدارس ابتدايي تبديل‌شده است. هدف از اين رهنمودها افزايش مطلوبيت فضاهاي مدرسه در انجام فعاليتهاي تقويت‌كننده هر يك از هوشهاي چندگانه و ارتقاء اين هوشها در دانشآموزان است.
نتيجه‌گيري: برخي از كيفيات صرفاً براي بهتر شدن شرايطِ وقوع يك دسته‌ي فعاليتيِ مشخص، در يك فضاي خاص، مطرح‌شده و در ساير فضاها و دسته‌هاي فعاليتي تكرار نشده‌اند. لذا، اين كيفيات، ازنظر دانشآموزان، صرفاً، وقوع آن دسته‌ي فعاليتي را در فضاي مربوطه تسهيل ميكنند. از طرفي ديگر، بعضي كيفيات براي يك فضاي واحد، در دسته‌هاي فعاليتي مختلف تكرار شده‌اند. اين بدان معني است كه فعاليت‌هايِ متناسب با آن فضا، همگي براي تحقق يافتن به شكل مطلوب، نيازمند وجود آن كيفيات‌اند. به‌عبارت‌ديگر، فضاي مذكور ماهيتاً نيازمند برخورداري از آن كيفيت‌هاست. به‌عنوان‌مثال، سايه‌اندازي در تراس يادگيري، براي وقوع تمامي فعاليتهاي مربوطه، مورد تمايل واقع‌شده است. بخش ديگري از كيفيات، همچون وسعت و دل‌بازي فضا، در اغلب فضاها و دسته‌هاي فعاليتي تكرار شده‌اند. توجه مكرر دانشآموزان به اين كيفيات، در فضاهاي مختلف و نيز در دسته‌هاي فعاليتي متفاوت، مي‌تواند دلايل متعددي را در برداشته باشد.
چكيده لاتين :
Background and Objective:People differ in their ability to understand complex concepts, to adapt effectively to the environment, to learn from experience, how to reason, and to overcome obstacles using thinking. Learning experts believe that learning occurs in different ways in people and in most learning situations, people use their desired learning style. The similarity of users and the similarity of learning methods in different people, causes the incompatibility of the body of schools with the individual characteristics of students and different ways of learning in them. Student's individual characteristics and learning styles highly depend on their intelligence. According to Gardner's multiple intelligence theory, intelligence in individuals has different aspects and types. Each of these intelligences can be strengthened by acquiring skills in doing some activities. The present study seeks to find spatial qualities that increase students' inclination to do these activities in each space. Understanding these qualities and applying them in school spaces can increase the likelihood of occurrence of intelligence-related activities and consequently increase the likelihood of developing these intelligences in students. Therefore, in this research, field studies have been conducted to identify the physical characteristics and qualities of spaces which lead to more correspondence between spaces and intelligence-nurturing activities.
Methods: The statistical population of this study was elementary school students in Mashhad. 172 students were selected as a sample population, using a clustered random sampling method. They were asked to identify and describe the qualities of their desired space pictures for doing the above-mentioned activities among 6 provided images. The qualities were coded and classified according to the importance and frequency of repetition in SPSS software.
Findings: Qualities derived using the qualitative research strategy and the in-depth interview technique, after evaluations and analyses, have turned to guidelines for designing elementary schools. The purpose of these guidelines is to increase the desirability of school spaces for occurring activities that develop each intelligence in students.
Conclusion: Some qualities have been proposed only to improve the conditions under which a particular activity group occurs in a particular space and have not been repeated in other spaces and activity groups. Therefore, these qualities, from the students' point of view, merely facilitate the occurrence of that group of activities in the relevant space. On the other hand, some qualities for a single space are repeated in different activity categories. This means that activities appropriate to that space all need those qualities in order to be realized in the desired way. In other words, the space inherently needs those qualities. For example, shading on a learning terrace tends to involve all related activities. Another part of the qualities, such as the size and pleasantness of the space, are repeated in most spaces and activity categories. Students' frequent attention to these qualities, in different spaces as well as in different activity categories, can have several reasons
