جنبه هاي حقوقي سانحه هوايي هشتم ژانويه 2020 مربوط به پرواز شماره 752 شركت هواپيمايي اوكراين

Legal aspects of Aerial Incident of the 3 January 2020 Concerning Ukraine International Airlines Flight 752 and International Responsibility Arising from it

در 18 دي 1398 پرواز شماره 752 شركت هواپيمايي اوكراين كه از تهران به مقصد كيف در حال پرواز بود، در مدت زمان كوتاهي پس از پرواز مورد اصابت موشك قرار گرفت و تمامي سرنشينان آن جان باختند. ستاد كل نيروهاي مسلح ايران با صدور بيانيه اي اعلام مي كند كه شليك به هواپيما براثر بروز خطاي انساني و اشتباه پدافند هوايي ايران در تعيين ماهيت هواپيما بوده است. اين مقاله كه در انجام تحقيق از روش توصيفي- تحليلي استفاده كرده است به اين پرسش اصلي مي پردازد كه مسيوليت حقوقي و كيفري در قبال اين سانحه براي چه اشخاصي ايجاد مي شود و جبران خسارت هاي ناشي از اين سانحه از چه طريق امكان پذير است؟ اقدام پدافند هوايي كه به دولت ايران قابل انتشار است، تعهدات بين المللي ايران ازجمله تعهدات به موجب كنوانسيون بين المللي هواپيمايي كشوري (سال 1944) را نقض مي كند و زمينه مسيوليت بين المللي دولت ايران را فراهم مي آورد. ازاين رو، هر يك از دولت هاي متبوع جان باختگان اين سانحه مي تواند با پيگيري سازوكار پيش بيني شده در كنوانسيون بين المللي هواپيمايي كشوري اين مسيله را تا طرح دعوا در ديوان بين المللي دادگستري دنبال كند. همچنين، مسيوليت كيفري افراد مسبب اين سانحه به طور هم زمان قابل تعقيب است. بااين حال، دولت ايران مي تواند به دنبال رفتار با حسن نيت خود در پذيرش شليك به هواپيما و اظهار تاسف شديد، با اقدام هايي از قبيل تعقيب كيفري موثر افراد مرتبط و مذاكره با دولت هاي متبوع جان باختگان و پرداخت غرامت و كسب رضايت خانواده هاي جان باختگان، از عواقب شديدتري كه ممكن است به واسطه رجوع به ديوان بين المللي دادگستري يا ديوان بين المللي كيفري و يا دادگاه هاي ملي براي آن به وجود بيايد، پيشگيري كند.

On January 8, 2020, Ukraine International Airlines Flight 752, which was flying from Tehran to Ukraine, was hit by a missile shortly after takeoff and killed all its passengers. The General Staff of the Armed Forces of the Islamic Republic of Iran has issued a statement declaring that the firing on the aircraft was because of the human error and a mistake by the Iranian Air Defense in determining the nature of the aircraft. This article, which uses a descriptive-analytical method in conducting research, addresses the main question of who is responsible for civil and criminal responsibility for this incident, and how is it possible to repair the damages caused by this incident? The air defense action, which can be attributed to Iran, violates Iran's international obligations, including the obligations under the International Civil Aviation Convention (1944), and raises the international responsibility of Iran. following the mechanism provided for in the International Convention on Civil Aviation. However, Iran could pursue its good actions in accepting firefighting and expressing its regret, with measures such as effective prosecution of those involved and negotiating with the victims' State of nationality and compensation and satisfaction of its families and Prevent more severe consequences by resort to the International Court of Justice or the International Criminal Court or national courts.