مقايسه عملكرد دو نوع پوشش طبيعي و مصنوعي در كاهش تبخير از مخازن آبي: مطالعه موردي (منطقه جيرفت)

امروزه نرخ بالاي تبخير از سطوح آبي يكي از مهم‌ترين چالش‌هايي است كه مديريت منابع آب كشور به خصوص در مناطق گرم و خشك با آن روبرو است. شهرستان جيرفت يكي از اين مناطق است كه نرخ تبخير در آن به پنج الي شش برابر متوسط جهاني مي‌رسد. اين منطقه يكي از قطب‌هاي مهم كشاورزي در كشور محسوب مي‌شود و تعداد زيادي استخر ذخيره آب براي اهداف كشاورزي در آن وجود دارد كه هر ساله به دليل تابش زياد آفتاب، بالا بودن درجه حرارت، طولاني بودن ساعات آفتابي و وزش بادهاي نسبتاً تند، حجم زيادي از آن‌ در اثر تبخير به هدر مي‌رود. در پژوهش حاضر اثر دو نوع پوشش مصنوعي (پلي استايرن گرانولار) و طبيعي (برگ درخت سپستان) بر روي شدت تبخير از سطوح آبي اين منطقه (موقعيت مطالعه: مزرعه تحقيقاتي دانشگاه جيرفت) به صورت ميداني در ايام گرم سال (25 خرداد تا 25 تير) مورد بررسي قرار گرفته است. تأثير هر كدام از اين پوشش‌ها در پنج تراكم 10، 25، 50، 75 و 100 درصد و سه تكرار مورد بررسي قرار گرفت و نتايج آن با آزمايش شاهد (بدون پوشش) مقايسه گرديد. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين‌ها و تحليل آماري با آزمون حداقل اختلاف معني‌دار (LSD) نشان داد كه هر دو نوع پوشش در همه تراكم‌ها تأثير معني‌داري بر كاهش تبخير داشته‌اند. مقايسه ميزان تبخير روزانه از تيمارهاي داراي پوشش در مقايسه با تيمار شاهد (بدون پوشش) نشان داد كه پوشش مصنوعي در مقايسه با پوشش طبيعي در كاهش تبخير عملكرد بهتري داشته است. نتايج ميزان تبخير ماهانه نشان داد كه پوشش مصنوعي و طبيعي در تراكم 100 درصد، به ترتيب سبب كاهش تبخير به ميزان 29% و 24% در مقايسه با آزمايش شاهد شده‌اند.