عنوان مقاله :
مباني معرفتشناختي جهان فرهنگي قرآن
پديد آورندگان :
فخرزارع ، حسين پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي - گروه فرهنگپژوهي
كليدواژه :
مباني معرفت شناسي , گفتمان , جهان فرهنگي قرآن , منابع شناخت , وحي
چكيده فارسي :
جهان فرهنگي قرآن شالودهساز اصول و قواعد ساختاري و شناختاري است كه با اتكا بر جهانبيني الهي تفسير جامعي از زندگي سعادتمند بشري در يك سازه منطقي ارائه ميدهد. در اين سازه، شاخص تمايز براي معرفت در نگاهي كثرتگرايانه ديده ميشود كه تمام جنبههاي اكتسابي و فطري شناخت انسان و نيز عقل عملي او به عنوان مباني معرفتشناختي مورد توجه قرار ميگيرد. در جهان فرهنگي قرآن، دستگاه معرفتي چونان گفتمانهاي معاصر صرفاً بر نگاه آلي و تكسويه تجربي سامان نيافته، بلكه بر دادههاي متافيزيك نيز تأكيد دارد كه ضمن وجود ضمانت صدق، ميزان خطاناپذيرياش از جمله در داوريهاي فرهنگي واجتماعي اندك است. در اين حوزه، متناظر با حوزه هستيشناختي، نگاهي جامع حاكم است كه هم به شيوههاي مبتني بر مشهودات بيروني توجه دارد و هم شهودات دروني را از دايره نظر دور نميدارد. وحي در اين گفتمان به عنوان منبع خطاناپذير قلمداد ميشود و منابع و ابزارهاي ديگر شناخت اين جهان فرهنگي از جمله ادراك عقلي، حواس، تاريخ و ادراك حضوري در كنار وحي در رتبه بعدي قرار دارند كه به اين هويت گفتماني انتظام ويژهاي ميدهند.